GN - Làm bất cứ việc gì, muốn
thành công cần phải có sức khỏe, thông minh, nhất là ý chí, nghị lực, nhiệt tâm
của tuổi trẻ.
Tu tập cũng vậy, trẻ và khỏe là một lợi thế lớn, giúp hành giả duy trì
kham nhẫn khó khăn, tinh tấn bền bỉ, miệt mài thiền định, nỗ lực quán chiếu, tận
lực dấn thân phụng đạo.
Hình ảnh đôi vợ chồng già tiều tụy tóc bạc, lưng còng ngồi chồm hổm hơ lửa
bên vệ đường trong một sáng trời đông ở Xá-vệ tợ hai con hạc già xơ xác như một
minh chứng cho sự tàn phá của thời gian. Đã qua rồi tuổi trẻ, sức khỏe, ước mơ
và sự nghiệp, tuổi già đi liền với suy, yếu, bệnh và chết.

Một người trẻ chọn con đường xuất gia - Ảnh: langmai.org
“Một thời Đức Phật ở trong vườn Cấp Cô Độc, rừng cây Kỳ-đà, tại nước Xá-vệ.
Bấy giờ sáng sớm Thế Tôn đắp y, ôm bát vào thành Xá-vệ khất thực, có Tôn giả
A-nan đi theo sau Thế Tôn.
Khi ấy có hai lão nam nữ là vợ chồng, tuổi đã cao, các căn đã chín, lưng
còng như móc câu. Họ đến đầu ngõ hẻm, chỗ đốt phân rác, cùng ngồi chồm hổm hơ lửa.
Thế Tôn thấy hai vợ chồng già này, tuổi đã cao, các căn đã chín, lưng còng như
móc câu, giống như hai con hạc già nhìn nhau với tâm dục nhiễm.
Thấy rồi, bảo Tôn giả A-nan:
- Ông có thấy hai vợ chồng kia, tuổi đã cao, các căn đã chín, lưng còng
như móc câu, cùng ngồi chồm hổm hơ lửa, giống như hai con hạc già nhìn nhau với
tâm dục nhiễm chăng?
A-nan bạch Phật:
- Bạch Thế Tôn, đúng vậy.
Phật bảo A-nan:
- Hai vợ chồng già này, vào thời thiếu niên, thân thể tráng kiện, nếu
siêng năng tìm cầu tài vật, cũng có thể là gia chủ giàu có nhất trong thành
Xá-vệ. Còn nếu họ cạo bỏ râu tóc, mặc áo ca-sa, chánh tín xuất gia học đạo,
không nhà, tinh cần tu tập, thì cũng có thể chứng được thượng quả đệ nhất
A-la-hán.
Nếu ở giữa phần hai cuộc đời còn tráng kiện, siêng năng tìm cầu tài vật
thì cũng có thể trở thành người giàu thứ hai trong thành Xá-vệ. Nếu họ cạo bỏ
râu tóc, mặc áo ca-sa, chánh tín xuất gia học đạo, không nhà, cũng có thể chứng
được quả A-na-hàm.
Nếu ở giữa phần ba trung niên, siêng năng tìm cầu tài vật cũng có thể là
người giàu thứ ba trong thành Xá-vệ. Nếu họ cạo bỏ râu tóc mặc áo ca-sa, chánh
tín xuất gia học đạo, không nhà, cũng có thể chứng được quả Tư-đà-hàm.
Nếu ở phần thứ tư, khi tuổi già, siêng năng tìm cầu tài vật cũng có thể là
người giàu thứ tư trong thành Xá-vệ. Nếu họ cạo bỏ râu tóc mặc áo ca-sa, chánh
tín xuất gia học đạo, không nhà, cũng có thể chứng được quả Tu-đà-hoàn.
Nhưng ngày hôm nay, họ tuổi già, các căn suy yếu, không có tiền của, không
có phương tiện, không có khả năng; lại không thể kham năng nếu có tìm kiếm tiền
của, cũng không có cách nào để chứng đắc Pháp thượng nhân được.
Phật nói kinh này xong, Tôn giả A-nan nghe những gì Phật dạy, hoan hỷ, phụng
hành”.
(Kinh Tạp A-hàm, kinh số 1162)
Pháp thoại này cho thấy quan niệm của một bộ phận người Việt “trẻ tu nhà,
già tu chùa” xem ra chỉ đúng một phần rất nhỏ. Già mà tu chùa thì quý hóa nhưng
chỉ bòn mót được chút phước mà thôi. Thực sự thì trẻ tu chùa mới quý. Sự rèn
thân luyện tâm để “chứng đắc Pháp thượng nhân” đòi hỏi sức trẻ, chí nguyện và nỗ
lực phi thường trong một thời gian dài.
Thế nên người có ước mơ, giàu hoài bão, muốn gầy dựng cơ nghiệp ở đời hay
đạo thì cần bắt tay làm ngay khi ta còn trẻ và khỏe mới mong nhiều cơ hội thành
tựu.