Tự tình mùa xuân

Xuân về, tiết xuân ấm áp, trời xuân quang đãng, muôn vật muôn loài ngây ngất với tình xuân. Phải chăng chính tự thân mùa xuân hàm chứa những chất liệu hạnh phúc hay mùa đông lạnh lẽo và u ám vừa đi qua đã góp phần tôn vinh vẻ đẹp ngày xuân. Xuân như một bông hoa hàm tiếu, được nuôi dưỡng và tiềm ẩn trong cả bốn mùa. Cánh hoa xuân kia sẽ không mỉm cười, cành xuân kia với những chồi non và lộc biếc sẽ không mơn man nô đùa trong nắng nếu như chúng chưa từng trầm mình với gió sương. Cũng vậy, nếu như không có cái oi ả của mùa hè, cái sụt sùi và dai dẳng của mưa dầm mùa thu cùng cái lạnh giá và ảm đạm của mùa đông thì không thể có mùa xuân ngập tràn nắng ấm. Trong hai mặt cùng tồn tại song song của cuộc đời, sẽ không có mặt phải nếu thiếu mặt trái, sẽ không có ngày nếu vắng mặt bóng đêm, sẽ không có hạnh phúc nếu khổ đau chưa một lần chiêm nghiệm. Cũng vậy, xuân ôm ấp và chứa đựng trong nó tất cả những cái không phải là xuân để hiển lộ nguyên xuân trọn vẹn.

Không biết tự bao giờ, mùa xuân được lấy làm biểu tượng của tâm hồn an lạc và thanh tịnh. Mùa xuân của tâm hồn cũng được kiến tạo và vận động theo quy luật nhất định nhưng không đồng điệu với mùa xuân của đất trời. Dù sao thì sau một chu kỳ ngắn, xuân của đất trời lại ghé qua với biết bao tặng phẩm mà tạo hoá đã vô tình hào phóng. Với nhân loại, không phải con tạo không mảy may run rủi cho thân phận con người một mùa xuân miên viễn của tâm hồn, nhưng thật sự, cánh thiệp báo tâm xuân mấy ai từng vinh nhận. Bởi lẽ, trăm năm trong cõi người ta mấy ai đã từng chạm đến thềm xuân. Tuy vậy, tâm xuân không mơ hồ, hư ảo, do đó có thể nắm bắt và trao tặng. Tâm xuân hiện hữu vĩnh hằng như tự thân nó chưa từng biến đổi bao giờ.

Chỉ có điều, con người tuy có kỳ vọng hướng đến tâm xuân nhưng đa phần lại thực thi theo chiều trái ngược. Cái gọi là hạnh phúc mà con người hằng khát khao cháy bỏng để chinh phục, tiếc thay lại là cội nguồn của tranh chấp, hận thù. Con người thường lấy những chất liệu khổ đau để mưu cầu thiết lập hạnh phúc, và đó cũng là bi kịch của kiếp người mãi ngược xuôi trong trận đồ lẩn quẩn. Mặt khác, cái hạnh phúc thỏa mãn giác quan mà con người đeo đuổi không phải là chân hạnh phúc. Nó vốn cần thiết cho một cuộc sống bình thường nhưng tạo ra rất nhiều phó sản khổ đau đồng thời ngoại vi của cái hạnh phúc ấy mở ra đến vô biên do tham cầu vô tận. Nên truy tìm hạnh phúc đối với con người là một trò chơi cút bắt ngoạn mục và ly kỳ đến vô cùng.

Bi kịch thay khi kiếp người ngắn ngủi, lúc tuổi xế chiều lực bất tòng tâm, khi mơ ước thì phiêu bồng nhưng thực tế lại quá phủ phàng, hạnh phúc thì ẩn hiện, chợt còn rồi chợt mất. Mùa xuân cuộc đời bặt vô âm tín, chỉ còn lại trong hồn những đụn mây đen trĩu nước mùa hạ, những cơn mưa dầm rỉ rả suốt mùa thu và những ngọn gió đông buốt giá đến tê người…

Khỉ và chim én-Tranh Hakuin

 Có ai đã một lần tự vấn rằng đối với cái hạnh phúc hư dối và mong manh kia mà ta đã thấy cánh tay cuộc đời quá ngắn. Thế thì hạnh phúc chân thật vốn sâu kín và nhiệm mầu nào dám mơ tưởng xa xôi. Mùa xuân tâm hồn phải chăng là do con người dựng lên để an ủi cho những linh hồn bất hạnh và đau khổ. Tâm tư là một dòng thác lũ sục sôi, lềnh bềnh tham muốn, đau thương và thù hận. Có cái gọi là an tâm thật sao? Khó mà hình dung được có một tâm thái lặng lẽ mà tỉnh giác, sáng suốt và linh hoạt mà không dao động. Không thể nào hiểu được lý lẽ của trái tim nhân hậu bao la, thương yêu vạn loại sinh linh mà không một mảy may luyến ái. Và lại càng không thể nào hiểu được sự bất động trong vô vàn biến động của cuộc đời.

Tuy nhiên, những gì có vẻ rất xa nhưng thực tế lại rất gần, những điều dường như ngoài sức tưởng tượng lại thường xảy ra hàng ngày quanh đời sống chúng ta, khó mà phân định rạch ròi ranh giới giữa đôi bờ không thể và có thể. Mùa xuân tâm hồn vẫn còn đó nhưng bị khổ đau, tham đắm và hận thù che khuất. Ai cũng biết rằng, mặt trời mùa hạ vẫn không nóng hơn mặt trời mùa đông. Mùa xuân của con người vẫn còn đó nhưng chưa hiện hữu vì đêm đông của đời người quá dài, thậm chí tồn tại trong đa phần chúng ta quan niệm: nếu được ngủ yên suốt mùa đông là điều hạnh phúc. Đó cũng là điều dễ hiểu để lý giải cho câu hỏi vì sao mùa xuân không đến với mọi người. Mùa xuân của tâm hồn là một tặng phẩm của trời đất dành cho những bậc xuất trần thượng sĩ.

 Những ai muốn đi gặp mùa xuân thì phải đứng dậy, giả từ u tối của đêm đông, thắp sáng tâm mình bằng ánh lửa tỉnh thức được đốt cháy trong nguồn năng lượng tình thương. Hãy chiếu sáng đêm đông của cuộc đời bằng ngọn lửa tỉnh thức và thương yêu ấy. Lập chí vững chắc để đi về hướng bình minh. Hãy quẳng đi những hành trang lỉnh kỉnh không cần thiết cho cuộc hành trình. Con đường tiến về phía trước dẫu còn mờ mịt, chông gai và lạnh lẽo. Đã đi là đến, quay đầu là bờ, mây tan thì mặt trời ló dạng, đông tàn thì xuân đến, khổ diệt là giải thoát Niết bàn.

Mùa xuân của đất trời đã về để đánh thức mùa xuân tâm hồn mãi ngủ quên…