GN - Trong một chuyến từ thiện, tôi làm quen với chị, người phụ nữ có dáng
người thô ráp đã dày dạn gió sương, với nghề bán bánh cam dạo. Chúng tôi đã
rong ruổi cùng nhau và “bắt gặp”những câu chuyện thú vị xung quanh chị, người
mà mọi người hay gọi thân thương là “Bố”.
Cuộc mưu sinh với tâm sáng
Trong câu chuyện sáng sớm bên ly cà-phê trước
chợ, anh bán cá kế bên nói với tôi, “Tôi thấy Bố là người có cái tâm sáng”. Tôi
mới ngạc nhiên hỏi tâm sáng là sao ạ? “Là cái tâm tốt, cái gì cũng làm tốt, làm
thiện hết. Khi họ có tâm sáng họ nói, hay làm việc gì cũng thiện lành”, anh bán
cá nói.
Anh bán trái cây than ế quá, nói do tháng Bảy - tháng cô hồn. Bố chỉnh
lại liền: “Tháng nào cũng như nhau chớ cô hồn gì, bán được, hay ế là mình tạo
chớ đổ thừa cô hồn gì”.
Đó là câu chuyện lúc sáng sớm, đầy trong trẻo
liên quan đến Bố, tên thật của chị Phạm Thị Hạnh - Pháp danh Trường Thoại (sinh
năm 1961), mà ở đây ai cũng gọi bằng cái tên đầy yêu mến là Bố. Tôi cũng rất thắc
mắc và hỏi tại sao chị lại có tên cái tên ngộ thế. Bố trầm ngâm, nhớ về hồi ức
câu chuyện đời đầy nhọc nhằn của mình.
.jpg)
Bố đi bán bánh dạo và ăn chay trường hơn 10 năm
Hồi xưa, Hạnh là con rơi, sống ở Q.11,
TP.HCM, từ nhỏ mẹ không thương nên hay đánh đập. Lớn lên, Hạnh mới biết sự thật.
Hạnh xin mẹ ra ở riêng, mẹ đồng ý nên đi tới giờ. Hạnh ở cùng với đứa bạn thân.
Bạn ấy có chị gái “đi bước nữa”, để lại ba đứa con. Vậy là, Hạnh cùng bạn nuôi
mấy đứa nhỏ đến khi chúng trưởng thành mới chuyển chỗ, để nhà lại cho tụi nhỏ.
Và, từ đó ai cũng gọi Hạnh bằng Bố (với ý nghĩa như là người cha).
Tôi biết đến Bố trong buổi kết nối đi phát
quà cho những người khó khăn ở phường An Lạc (Q.Bình Tân, TP.HCM). Bố đi vòng
qua tất cả các khu nhà trọ nhỏ xíu, chật chội, người lớn trẻ nhỏ nào cũng chào
Bố với nét mặt rất vui như gặp người thân. Rồi hỏi ra mới biết, Bố có chiếc xe
đạp nhỏ, đi bán bánh cam, bánh tiêu, nhiều loại bánh ở khu vực Bình Tân, nên hẻm
nào ở đây Bố cũng biết. Ấn tượng với hình ảnh đó, tôi xin được rong ruổi cùng Bố
một hôm để biết nghề này vất vả như thế nào.
Đó là một sáng sớm, phải dậy từ 2g sáng, chạy
qua chợ Cây Da (đường An Dương Vương), tôi gặp Bố lúc 3 giờ sáng. Chúng tôi đi
lấy bánh cam và các loại bánh khác. Bố dắt giới thiệu từng loại bánh, nên lấy ở
đâu thì bánh ngon. Lấy bánh xong, Bố về phòng trọ ở đường An Dương Vương, phân
các loại bánh để lên xe đạp, và bắt đầu khởi hành vào sáng sớm. Trước khi đi
bán, Bố mời tôi ăn mì tôm. Bố nói sáng nào cũng ăn mì, “mì này do mấy người đi
từ thiện tháng Bảy, họ cho đó”.
Bố nói, mấy tháng qua toàn gặp nhiều chuyện hạnh
phúc, vì nhiều người cho quà, ai cho cái gì, Bố cũng khệ nệ chở về. Bữa nào rảnh,
Bố lại khệ nệ chở đi cho những người khó khăn quanh những con hẻm quen. Rồi, Bố
nhất quyết một câu “Quà đã quyết định tặng ai là tặng cho bằng được, dù nhà có
thiếu cũng phải tặng cho họ”. Hỏi Bố, đã khó khăn mà còn chia sẻ cho nhiều người
vậy!
“Ở đời mà, cái xã hội nó vậy, nếu mình nhìn lên thì thấy mình khổ nhưng nếu
mình dòm xuống nữa, thì mình sẽ ngạc nhiên, trời ơi mình nghèo mà cái bà này bả
còn khổ hơn mình nữa. Nên cứ sống chan hòa vậy đi, vì sống với lòng vị tha thì
mình sẽ thoải mái”, Bố nói.
Trên con hẻm nhỏ vào phòng trọ của Bố, tôi
nhìn thấy một cái bảng nhỏ “Mổ mắt từ thiện, liên hệ gặp Bố”. Hỏi thì Bố mới kể
có quen Sư cô Từ Nghĩa (Q.8, TP.HCM) trong một lần dẫn người bạn đi mổ mắt. Bố
phát hiện Sư cô bị tật cái chân đi lại khó khăn, mà cô đi xe ôm nên Bố xin phép
chở Sư cô về chùa. Bố thấy chùa quá xa nên mới nói, sau này có mổ mắt, Sư cô cứ
kêu con đi. Từ cái duyên đó, Bố mới xin phép Sư cô để cái bảng mổ mắt tại hẻm.
Vì lẽ: “Ở đây là dân tứ xứ, ai đăng ký thì vô nói tôi, tôi nói với Sư cô, rồi
sau đó Sư cô sẽ xin một người khác nữa. Ngày đi mổ mắt, tôi sẽ nghỉ làm một
ngày để dẫn họ đi Bệnh viện Trưng Vương. Tôi không dẫn đi cũng được, nhưng mình
không làm vậy được, đã nhận thì phải làm hết lòng”, Bố cho biết.
Chạy xe máy theo Bố loanh quanh các con hẻm ở
đường An Dương Vương, đến các xí nghiệp, công ty nhỏ, các công trình đang xây dựng
có công nhân để bán bánh. Hỏi dậy sớm chạy xe đạp như vầy có mệt không, Bố nói
mệt nhưng “mình làm nuôi mình, phải cố gắng làm chớ”. Đứng trước hẻm ngồi đợi
khách mua bánh, Bố hướng dẫn tôi “ngồi đây, con ngồi thẳng lưng thở đều, nở nụ
cười hoan hỷ thì cả ngày đó đều vui tươi cả”.
Bố chia sẻ về những rong ruổi của mình về nghề
bán bánh dạo, cần phải biết cách bán, biết lựa loại nào ngon, chớ không là ế. Bố
phải biết khi nào khách (đa phần là công nhân, người nghèo) cần ăn sáng, để mà
đến đúng chỗ, buổi lỡ thì mấy giờ... Ngay cả chi tiết nhỏ nhưng với Bố thì
không nhỏ, như khi có rác thì để vô bịch ni-lon mang bỏ vào thùng rác…“Tôi làm
nghề được 21 năm rồi, đây là kinh nghiệm nghề đó nghen”, Bố tự hào cười, nói.
Hỏi Bố bán như vầy có khi nào ế không? Bố nói
“có chớ, mỗi lần bán không hết là phải bỏ đi đó, đồ khô để lại được, chớ mấy đồ
bánh ngọt phải bỏ đi vì để ngày hôm sau là hư, tuyệt đối không bán lại đồ ngày
hôm trước nên bỏ hết”. Ế vậy có buồn không Bố? “Thoải mái đi, kệ nó đi”, Bố cười.
Những câu chuyện đời… nghèo
Tới 10 giờ 30, Bố phải về nấu cơm trưa. Bố ăn
chay trường đã10 năm nên trưa nào cũng phải về nấu cơm. Buổi chiều, Bố lại đi
bán cho tới tối. Trên đường về lại phòng trọ, Bố dẫn tôi ghé qua nhà những người
được Bố đưa đi mổ mắt từ thiện để hỏi thăm sức khỏe. Bố giới thiệu gia cảnh,
nhà này có bà cô không được bình thường, bà nội thì yếu có đứa cháu đi làm để
nuôi hai bà già, thương lắm.
Bố cũng dẫn tôi tới một con hẻm cũng gần đó, là
phòng trọ nhà ông Khánh. Hai ông bà già nuôi mấy đứa cháu, “khổ lắm bị cái đầu
mổ một lần, mà bây giờ chưa có tiền ghép lại mảnh xương sọ. Ông Khánh đi bán vé
số thì có hôm nhớ hôm quên đường về phòng trọ”, Bố giới thiệu.
Ra khỏi con hẻm, đang chạy xe trên đường thì
có người gọi to, nhắc với Bố “cuối tuần này có khóa tu đó nha”, Bố cười trả lời
“biết rồi”.
Bố kể, hồi trước Bố muốn đi tu nên đi tìm
chùa. Ban đầu, Bố đến chùa Hoằng Pháp, sau này có duyên với tu viện Tường Vân
và Bố được quy y tại đây. Lúc đầu, tối nào Bố cũng đi chùa nhưng bây giờ một
tháng, Bố đến chùa tham dự khóa tu một lần, vì bán hơi ế. Thường tới rằm tháng
Bảy, Bố hay treo cờ Phật giáo, học theo sư phụ Chân Tính. “Mình làm vậy, ở xóm
họ ngạc nhiên và hỏi, ủa treo cờ làm gì, thì mình phải giải thích cho họ biết.
Và, vậy là họ có được cơ hội biết một chút về đạo Phật”.
Cuộc sống của Bố “Tôi nhiều khi cũng buồn tủi,
vì mình là con người mà. Nhưng khi học đạo, tôi không quan niệm gì hết, chỉ biết
kiếp này mình khổ, nên phải gắng làm điều tốt, giúp đỡ mọi người, để nếu có tái
sinh kiếp sau, thì mình cũng được cuộc sống viên tròn hơn”.
Bố cố sống tốt mỗi
ngày, làm việc tốt, để hồi hướng phước đức cho mẹ, giờ mẹ của Bố đã 103 tuổi rồi.
Bố cố gắng dành thời gian, tuần nào cũng về thăm mẹ, làm tròn bổn phận của người
con.
Một chút trầm ngâm, bố nói: “Tôi đăng ký hiến
xác lâu rồi tại Bệnh viện Đại học Y Dược. Bây giờ, tôi mong đủ duyên để đăng ký
hiến nội tạng. Vì chết rồi cũng hết, chẳng mang theo được gì, mình để lại thân
mạng này, mấy đứa nhỏ sinh viên nó lại được học hành thực tế, giúp chữa lành được
nhiều người hơn”.
Sau một ngày trải nghiệm với những điều bình
thường của cuộc sống mưu sinh nhọc nhằn cùng Bố. Tôi ngáp dài, mắt không thể mở
lên nổi vì trải qua một ngày vất vả, thức dậy trái múi giờ. Vậy mà, Bố đã gắn với
nó cả cuộc đời, với tâm thế lạc quan và hồn nhiên đến lạ…