GN - Naivasha GK được xem là nhà tù có diện
tích và sức chứa lớn nhất Kenya, tọa lạc phía Bắc thủ đô Nairobi, hiện áp dụng chương trình thiền chánh niệm vào
việc kiểm soát hiện tượng bạo lực cũng như tạo ra mối quan hệ gần gũi,
thân thiện giữa các vị quản giáo với tù nhân.

Các phạm nhân tham gia khóa thiền chánh niệm tại nhà tù Naivasha GK
Căng thẳng
tăng dần, ảnh hưởng
đến cách ăn uống, sinh hoạt của các tù nhân thuộc nhà tù Naivasha GK khi có đến 2.000 người đang chịu các hình phạt tù dài hạn hoặc chờ để
áp dụng biện pháp tử hình. Do vậy, nhà tù này dần được biết
đến như một tụ
điểm của bạo lực, hoạt động hơn 100% công suất hiện
có, trong điều kiện vô cùng khắc
nghiệt và thiếu thốn.
Nhiều vụ việc không như ý liên quan đã
xảy ra, điển hình như các tù nhân đồng loạt tấn công nhân viên quản giáo. Hay các
vị quản giáo thực hiện hành vi tra tấn tù nhân dã man, khiến nhiều tù nhân cảm
thấy tuyệt vọng. Với nỗ lực giảm thiểu
căng thẳng và cải thiện bầu không khí, nhà tù đã tìm kiếm sự giúp đỡ từ phương pháp thực tập của Phật giáo: Thiền chánh niệm.
Tiến sĩ Inmaculada Adarves-Yorno, một giảng
viên chuyên về khoa học lãnh đạo tại
Đại học Britain, tọa lạc
ở Exeter, đã giới thiệu ý tưởng mới lạ và độc đáo này đến
bộ phận quản lý nhà tù. Chương trình
thực tập thiền chánh niệm nhằm tìm kiếm sự cải thiện về văn hóa, lối sống tại nơi này thông qua việc khuyến khích những tù nhân nỗ lực để
trở thành các nhà lãnh đạo chương trình
thiền tập vừa mới
đưa vào áp dụng.
Theo đó, ban đầu, những buổi thực tập thiền tại nhà tù được hướng
dẫn bởi các vị quản
giáo đã trải qua kỳ huấn luyện đặc
biệt. Nhiệm vụ chính của
giai đoạn này là khuyến khích
các tù nhân và quản giáo chia sẻ với nhau những nỗi sợ, những tổn thương mà họ
đã trải nghiệm. Đây được xem như là cầu nối giữa những con người khác nhau về hoàn cảnh, vị trí đang sinh hoạt trong cùng một môi trường.
“Giữa tôi và họ từng được xem như địa
ngục
và thiên đàng. Chúng tôi không thể
tìm ra được
điểm chung nào đó để có thể gặp nhau. Chúng tôi cũng không bao giờ đối
mặt trực tiếp. Trong tâm tưởng
tôi, họ là những kẻ
sát nhân độc ác”, Willis Opondo,
một phạm nhân đang chấp hành hình phạt tù chung thân chia sẻ.
“Nếu một phạm nhân nào đó đột ngột
qua đời trong cùng khu giam
giữ, chúng tôi sẽ chấp nhận ở với xác chết đó đến tận 3 ngày mà không thốt ra bất cứ điều
gì, vì tôi biết những màn tra tấn
đánh đập dã man sẽ phải chịu,
mặc dù mình không gây ra cái chết
đó”, Willis Opondo chia sẻ
tiếp.
Chương trình thiền tập chánh niệm mang đến cho Willis Opondo và những tù nhân khác một
bài học quý giá, giúp anh từ từ chuyển hóa và triệt tiêu những nỗi đau, mệt mỏi, sợ hãi và các tâm lý tiêu cực. “Bây giờ
tôi xem các vị quản giáo như là anh em trong nhà, hay khác hơn, là những người ngày đêm bảo vệ chúng tôi. Hai bên có thể nói chuyện, có
thể
đùa giỡn, có thể cười với nhau thoải mái, chân tình. Nhờ vậy mà họ mang đến cho chúng tôi những hy vọng. Thay vì gọi họ
là ông, thì giờ đây chúng
tôi mong muốn xem họ là những người thầy của mình”.
Song song đó, các buổi học cũng mang lại sự hiểu biết, thông cảm tăng cao trong tâm thức của các quản giáo thuộc nhà
tù Naivasha GK. Chính họ
đã chủ động
và tự nguyện tham gia các khóa học.
“Qua thời gian, tôi học được cách làm thế nào đó để dừng lại, điều chỉnh cảm xúc cá nhân trong những lúc cần
thiết. Tôi cũng học sự quán chiếu nhiệm mầu nhất có thể và giờ nhận ra những tù nhân trước hết họ là người, thay vì cứ nghĩ họ là những con người phạm tội nghiêm trọng, cần loại bỏ ra khỏi
xã hội”, Kevin Onyango, một vị quản giáo nhà tù Naivasha GK tâm sự với giới
truyền thông.
Mặc dù kết quả của sáng kiến được đưa vào áp dụng từ năm 2015 này thông tin rằng, chương trình
có ý nghĩa và đóng góp rất lớn vào việc cải thiện đời
sống
trong nhà tù, nhưng không phải
phạm
nhân nào cũng đồng thuận với quan điểm này. Có một phạm nhân từng tham gia khóa học
viết rằng: “Tôi cảm thấy chương trình
này là trò hề ngu ngốc. Việc sắp xếp nội dung học không thuận lợi. Quan trọng hơn, làm sao có thể dành 10 phút ngồi lặng yên chỉ để
kiểm soát và quán chiếu hơi thở
vào, thở ra”.
Trên thực tế, các phạm nhân này không chính thức
tham gia và hoàn thành các khóa thiền, song họ cũng từng bước tiếp cận một vài buổi học. Kết quả khảo sát
cho thấy có một sự
thay đổi tích cực cả bên
trong lẫn
bên ngoài môi trường nhà tù. Có từ 80% đến 90% trên 140 phiếu khảo sát phát ra được các tù nhân trả lời rằng họ giảm đi căng thẳng, giảm đi những tính khí tức giận như trước
đây rất nhiều. Thêm vào đó, họ cũng tự nhận thấy rằng, không nhất thiết phải
ồn ào, bạo lực,
mà thay vào đó là sự
tha thứ, rộng
lượng. Trong cuộc sống
hàng ngày, họ giảm thiểu rượu,
bia, thuốc lá.
“Trong nhà tù có một vài phạm nhân từng là người tổ chức biểu tình nội bộ và nhân cơ hội
đó tìm cách trốn thoát. Giờ đây những tư tưởng đó không còn nữa, ngược
lại, họ đang cố thực tập để
giảm thiểu sự hung
hăng”, Matthew Mutisya, trợ lý
của vị
trưởng nhà tù chia sẻ.
Đến nay, chương trình lợi ích này đã
được giới thiệu đến
nhiều nhà tù khác nhau khắp Lục
địa Đen châu Phi nhằm cải thiện đời
sống hàng ngày của hàng ngàn tù nhân.
“Tôi nghĩ mình sẽ không
bao giờ rời nhà tù này, và ở
đây tôi cũng cảm thấy tự tại, thư thái vô cùng”, một phạm nhân của nhà tù Naivasha GK tâm sự.
Bảo
Thiên
(theo BBC)