Người thả cá về sông

Sau khi tốt nghiệp ngành thủy sản, ĐH Cần Thơ (năm 1989), Hai Chánh không chịu đi làm cho cơ quan đơn vị nào mà đem những kiến thức đã học được ở trường về để tự phát triển nghề nuôi cá ba sa.

"Trùm" giống ba sa

Lúc này, ở đồng bằng sông Cửu Long nuôi cá ba sa không đơn giản. Do thiếu kinh nghiệm trong xử lý nguồn nước, phòng trị bệnh, chọn thức ăn cho cá… không ít người nuôi thất bại vì cá chết, chậm lớn. Vì thế, ít ai dám nuôi giống cá này. Vậy mà năm 1990, Hai Chánh dám nuôi trên dưới 1.000 con cá ba sa thịt.

Anh nhớ lại, hồi đó, chỉ có thể mua cá ba sa giống từ những người đánh bắt tự nhiên dưới sông. Mỗi năm, cá giống xuất hiện nhiều từ tháng 8 âm lịch đến gần Tết Nguyên đán. Đây là lúc nước lũ về nên đưa vào bè nuôi tỷ lệ hao hụt rất cao, cá chết hoặc mắc bệnh thường xuyên. Muốn nuôi thành công không thể chỉ dựa vào kinh nghiệm mà phải có kỹ thuật. Thế là, Hai Chánh nhờ mấy người bạn học chung thời học đại học, các giảng viên ở Khoa Thủy sản, ĐH Cần Thơ và các viện, ĐH ở TP HCM giúp đỡ.

Năm 1998, ở đồng bằng sông Cửu Long một doanh nghiệp chế biến thủy sản hợp tác với chuyên gia nước ngoài thành công trong việc ươm nuôi cá ba sa giống. Hai Chánh xem đây là cơ hội vàng để phát triển nghề. Sau một thời gian học hỏi qua sách, báo, đài, qua thực tế, năm 1999, anh bắt đầu ươm thử nghiệm cá giống từ cặp cá ba sa bố, mẹ. Kết quả, lứa cá con giống đợt đầu tiên ra đời có tỷ lệ sống khoảng 30%. Đợt thứ hai sống trên 50 %, đợt thứ ba gần 70%. Vậy là Hai Chánh trở thành hộ cá thể ươm nuôi ba sa giống đầu tiên ở An Giang.

Từ đó, cá ba sa giống của anh không chỉ cung cấp cho các cơ sở nuôi trong tỉnh mà còn đưa sang Vĩnh Long , Đồng Tháp, Cần Thơ…. Đến nay, đàn cá ba sa giống của Hai Chánh lên tới gần 500 con, trong đó có nhiều con cá bố, mẹ nặng 30-35 kg, được xem là cá ba sa lớn nhất, nặng nhất từ trước đến nay.

Để cá không tuyệt diệt

Hai Chánh cho biết, nhu cầu nuôi con cá ba sa đang tăng trở lại. Mỗi tháng cơ sở của anh sản xuất hơn 30 triệu con giống mà vẫn không đủ đáp ứng được thị trường. Cuối năm 2008, anh đầu tư hơn 2 tỷ đồng để xây dựng hệ thống bể ươm cá hiện đại theo công nghệ mới của Pháp, có quy mô trên 60 lồng ươm trên 1 ha đất sau nhà. Hệ thống này tạo nguồn cá giống sạch, ổn định và giá thành hạ.

Ngoài việc ươm cá giống, anh còn nuôi 8 bè cá cá ba sa ven sông Hậu. Hiện, mỗi con cá trong bè có trọng lượng 0,8–1 kg, chuẩn bị xuất bán. Với giá thị trường hiện ở mức 19.000-22.000 đồng một kg, Hai Chánh khẳng định, sau khi trừ hết các khoản chi phí sẽ bỏ túi không dưới 400 triệu đồng.

Giàu từ nghề ươm và nuôi cá, nhưng Hai Chánh vẫn ưu tư: “Qua báo chí, đài truyền hình, tôi được biết nguồn cá ba sa nói riêng và nhiều lọai cá khác ở đầu nguồn sông Tiền, sông Hậu đang ngày càng cạn kiệt do đánh bắt quá mức, do biến đổi khí hậu, ô nhiễm nguồn nước… Phải có cách bảo vệ chúng”. Nghĩ là làm, Hai Chánh đã thực hiện một quyết định mà không phải ai ngờ, cứ đúng vào ngày 30 âm lịch hàng tháng, anh thả 10.000 con cá ba sa bột 20-30 ngày tuổi xuống đọan sông Hậu gần nhà. Anh làm việc này một cách tự nguyện âm thầm, không phô trương. Vì thế, dù đã 3 tháng Hai Chánh thả cá ba sa về sông nhưng nhiều người xung quanh vẫn chưa hay biết.

Anh Hai Chánh bộc bạch: “Tôi mong sao loài cá này không bị tuyệt chủng trên dòng Mekong mà có thể phát tán sinh sôi nảy nở nhiều như xưa. Cá tự nhiên nhiều cũng là góp phần tạo nguồn thu nhập cho người nghèo sống bằng nghề đánh bắt thủy sản ở vùng sông nước đồng bằng sông Cửu Long. Chúng ta đã được thừa hưởng những ân sủng của tự nhiên thì nay cũng phải biết gìn giữ bảo tồn những sản vật quý của tự nhiên. Đó là quy luật mà cũng là đạo lý”.