Tạo hình cho quả bưởi trên mâm quả ngày Tết

GN - Bưởi “bàn tay sen", bưởi hồ lô khắc chữ là những loại quả mới lạ được các nhà vườn công phu tạo hình... đang rất được ưa chuộng trên thị trường trái cây ngày Tết những năm gần đây.

Đặc biệt dịp Tết Bính Thân năm nay, lần đầu tiên xuất hiện loại bưởi độc đáo có hình bản đồ VN, nổi bật ngôi sao năm cánh và chấm sáng màu thể hiện 2 quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa sẽ tạo nên linh thiêng cho mâm ngũ quả ngày Tết.

Bưởi bàn tay hình búp sen - Ảnh: M.Khôi

Trong chuyến điền dã các mô hình sản xuất nông nghiệp ở đồng bằng sông Cửu Long vào cuối năm 2015 vừa qua, chúng tôi lạc bước vào những vườn “đúc” bưởi hồ lô với những khuôn hình tuyệt đẹp trên bề mặt trái bưởi như được điêu khắc. Những trái cây trong mâm ngũ quả truyền thống đang được nhà vườn ở miền Tây tất bật chăm sóc, tạo dáng kịp cho quả, kỳ vọng có sản phẩm đẹp trong dịp Tết Bính Thân.

Độc đáo bưởi bản đồ VN

 Ông Võ Trung Thành, Chủ nhiệm CLB sản xuất trái cây tạo hình ấp Phú Trí A (xã Phú Tân, huyện Châu Thành, tỉnh Hậu Giang) cho biết: Năm nay, CLB tiến hành tạo hình hơn 10.000 trái bưởi và 1.000 đào tiên, tăng 10% so với năm trước. Trong đó, nhiều nhất vẫn là bưởi hồ lô tài lộc và hồ lô phát tài với tổng số lên đến 8.000 trái; bưởi tài lộc thỏi vàng đồng tiền là 2.000 trái; bưởi tài lộc lửng là 1.000 trái; bưởi nổi hình bản đồ VN là 600 trái.

Dự định giá bán năm nay không tăng so với năm trước, cụ thể: bưởi hồ lô cùng giá với đào tiên hồ lô từ 300.000 - 800.000 đồng/trái; bưởi tài lộc thỏi vàng đồng tiền từ 800.000 - 1.200.000 đồng/trái. Quá trình tạo hình hồ lô phải mất từ 4 - 5 tháng mới cho ra sản phẩm đẹp mắt, nên ngay từ tháng 8, tháng 9 âm lịch, việc “nặn” bưởi hồ lô đã được nhà vườn thực hiện.

 Đặc biệt, vào dịp Tết Bính Thân năm nay, CLB sản xuất trái cây tạo hình ấp Phú Trí A sẽ tung ra thị trường loại sản phẩm mới, đó là trái bưởi nổi bản đồ VN với giá từ 1,3 triệu đồng/trái. Chỉ cho xem những trái bưởi trên cây hiện rõ bản đồ VN hình chữ S, với 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa nổi lên màu vàng trên nền xanh rất sắc nét, ông Thành cho hay, ý tưởng tạo hình bản đồ VN không mới, vì từ hai năm trước hình bản đồ VN từng được ông Trần Thanh Liêm, một chủ vườn ở Bình Thủy (Cần Thơ) sáng tạo trên dưa hấu vỏ vàng.

Mỗi quả có trọng lượng 2 - 2,2kg được bán với giá 8 triệu đồng một cặp. Rất nhiều khách đã đặt mua quả dưa đặc biệt này làm quà biếu và chưng Tết. Tuy nhiên, phần lớn khách hàng cho rằng, hình bản đồ VN trên dưa hấu có cùng tông màu vàng, chưa thấy độ sắc nét, nổi bật.

 Năm nay là lần đầu tiên bản đồ VN có quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa được tạo hình trên trái bưởi và khuôn hình này đã được ông Thành đăng ký bản quyền. Bưởi sử dụng tạo hình là là giống Năm roi, không hạt.

Theo ông Thành, để tạo hình bản đồ trên quả bưởi không khó, bởi ông hiểu quy luật cũng như quá trình phát triển của loại trái này từ kinh nghiệm tạo hình hồ lô, chữ Tài Lộc hay Phúc Lộc Thọ…  nên hầu như không còn gặp khó khăn về kỹ thuật chăm sóc quả. Tuy vậy, bưởi có in hình bản đồ VN là mẫu mới nên nông dân ấp Phú Trí A mới chỉ thử nghiệm trên 800 trái, kết quả tạo hình thành công là khoảng 600 trái. Đến nay, đã có 3 khách hàng lớn là những nhà kinh doanh trái cây đã đặt mua toàn bộ số bưởi này.

“Ý tưởng cho ra đời bưởi tạo hình bản đồ VN có cả quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa là cách làm thể hiện lòng yêu nước, khẳng định với thế giới chủ quyền của nước ta, khẳng định Hoàng Sa, Trường Sa là của VN chứ không của ai khác. Sau thành công năm nay, năm tới chúng tôi sẽ mở rộng quy mô, cho ra thị trường nhiều bưởi tạo hình bản đồ VN có quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa hơn nữa”, ông Thành chia sẻ.

Bưởi lễ đã thành thương hiệu

Tết Nguyên đán Ất Mùi năm trước, cũng chính ông Thành và  Công ty Nguyễn Gia ở Hà Nội đã gây sốt thị trường trái cây, với sản phẩm bưởi bàn tay chắp hình búp sen (hay còn gọi là bưởi lễ Cát Tường). Vẻ đẹp của trái bưởi đã nhanh chóng chinh phục người tiêu dùng, với hai bàn tay ốp trên thân quả không hề thô cứng, sắc cạnh theo kiểu công nghiệp mà ngược lại, từng ngón tay mềm mại, phân bố hệt như đôi bàn tay thật.

 Ông Võ Trung Thành kể, nhân duyên tạo hình trái bưởi độc đáo này bắt đầu từ năm 2011, trong một dịp ông ngồi nói chuyện với người của Công ty CP Đầu tư Thương mại và XNK Nguyễn Gia ở Hà Nội, họ nói rằng muốn tạo trái bưởi có hình bàn tay sen. Họ đề xuất, công ty sẽ làm khuôn mẫu và đưa cho nhóm ông Thành làm thử nghiệm. Thế nhưng, công việc tạo tác trái bưởi bàn tay búp sen vô cùng gian nan, mất 2 năm không thành công.

Ban đầu khuôn được đúc bằng nhựa dẻo, kết quả không thành công và phải thay đổi nhiều lần. Sau mỗi lần thất bại, người trồng lại phải kiên nhẫn đợi mùa bưởi tới, tức 6 tháng sau, mới có thể thử nghiệm lại. Cuối cùng phải đặt làm loại khuôn bằng nhựa trong suốt nhưng cứng như sắt từ bên Thái Lan, áp dụng công nghệ, kỹ thuật tạo hình 3D hiện đại với giá thành tương đối cao. Nhờ vỏ khuôn trong suốt không ngăn ánh sáng mặt trời nên màu xanh mướt, nhẵn, bóng là màu sắc của tất cả các sản phẩm.

 Qua 3 năm sản xuất thử nghiệm thì việc ốp khuôn tạo hình hai bàn tay trên quả bưởi năm roi rất dễ làm với tỷ lệ đạt lên đến 95%, cao hơn nhiều so với làm bưởi hồ lô. Để tạo hình, các nhà vườn phải chọn trái có cành lá tốt, khi trái được 1,5 - 2 tháng tuổi thì ốp khuôn vào. Ốp khuôn 3,5 - 4 tháng thì thu hoạch được. Khi ốp khuôn từ tháng thứ ba trở lên, hình dáng quả bưởi giống chiếc bình và có hình hai bàn tay hiện rất rõ, gần như 100% quả đều có chung một mẫu, trọng lượng và màu sắc như nhau.

Cuối năm 2014, khi việc tạo hình bưởi Bàn tay sen được các nhà vườn ở huyện Châu Thành làm thành công, thì Công ty Gia Nguyễn đã đăng ký bảo hộ độc quyền kiểu dáng. Sau đó, công ty ký kết hợp đồng đặt sản xuất bưởi và thu mua toàn bộ số bưởi này của nông dân, và đặt tên là bưởi lễ Cát Tường, đưa ra thị trường ở các thành phố lớn. Tết Nguyên đán năm ngoái, đã có 3.000 quả bưởi Bàn tay sen đã được Công ty Nguyễn Gia phân phối cho 20 đại lý ở nhiều tỉnh, thành trên cả nước, trong đó mỗi đại lý sẽ chỉ có từ 30 - 50 trái, với giá đồng nhất 600.000đ/trái. Mỗi trái bưởi bán ra đều kèm theo hộp đựng, hướng dẫn bảo quản…

 Ông Huỳnh Phước Giòn, một nông dân trồng bưởi ngụ ấp Phú Trí A (Phú Tân, Châu Thành, Hậu Giang) chia sẻ: “Việc Công ty cung ứng khuôn tạo hình “Bưởi lễ Cát Tường” có hai bàn tay trên da quả bưởi và ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm giá cao gấp 5 lần so với giá thành nên nông dân ai cũng thích. Nhà tôi có 50 cây bưởi Năm roi 4 năm tuổi đang cho quả, chọn được 80% số lượng quả trên cây để tạo hình “Bưởi lễ Cát Tường”.

 Theo Công ty Nguyễn Gia, trong năm 2015 công ty đã vận động nông dân, ký kết hợp đồng bao tiêu sản xuất bưởi lễ mở rộng vùng trồng tại các tỉnh sau: Hậu Giang, Vĩnh Long, Sóc Trăng, Trà Vinh. Tiêu chuẩn để hợp tác là mỗi nhóm chủ vườn có tổng diện tích từ 5 ha trở lên, hoặc hợp tác xã hoặc câu lạc bộ; bưởi đang trồng là bưởi Năm roi không hạt, theo tiêu chuẩn GlobalGap thì càng tốt; các vườn bưởi gần nhau và ô-tô tải 2,5 tấn có thể đi vào.

Đến nay, tổng diện tích trồng bưởi tạo hình Bàn tay sen toàn vùng đồng bằng sông Cửu Long đã lên hơn 160ha, dự kiến Tết Bính Thân sẽ tung ra thị trường hàng chục ngàn trái bưởi loại này.

 Tham vọng của nhà sản xuất là xâm nhập thị trường các nước có đông người dân theo tín ngưỡng đạo Phật và xa hơn, đây sẽ là đại sứ thương hiệu, đại diện cho bưởi VN để xuất khẩu ra toàn thế giới. Hiện Công ty Nguyễn Gia đã đàm phán xong với một số đối tác để xuất khẩu bưởi lễ Cát Tường đi nước ngoài trong dịp Tết Bính Thân. Theo thỏa thuận này, toàn bộ bưởi lễ Cát Tường được Công ty Nguyễn Gia sản xuất tại VN sẽ được xử lý hơi nhiệt và đóng thùng, chuyển đi nước ngoài, trọng lượng từ 0,5 - 0,9kg và sẽ được một siêu thị nước ngoài tại VN hỗ trợ chuyển đi.