GN - Từ những ngày còn nhỏ theo mẹ đến chùa, cậu bé Huỳnh Long (sinh năm 1987 tại quận Bình Thủy, Cần Thơ) đã rất “sợ” ánh mắt và gương mặt có vẻ như “hung tợn” của một vị được thờ ở nhà Tổ. Thế nhưng, mỗi lần được mẹ dắt đi chùa, Long lại len lén nhìn ông với biết bao tò mò.
Khi lớn hơn, những lần đến chùa, Huỳnh Long lại nhớ cảm giác xưa và bắt đầu tìm hiểu về vị Tổ có hình tướng đặc biệt với hàm râu đậm, đôi mắt to và dáng người nhẹ nhàng, thanh thoát. Tìm hiểu và biết, đó là Tổ sư Bồ Đề Đạt Ma, chiêm ngưỡng vẻ đẹp của các pho tượng hoặc những phù điêu của Tổ sư Đạt Ma được tạc lớn trên những bức tường ở chùa, càng hiểu nhiều về công hạnh Ngài, Huỳnh Long càng thấy thích thú.
Huỳnh Long cho biết: “Hình ảnh của Tổ sư Đạt Ma thật sự đã in vào tâm khảm của em lúc nào không hay”. Hàng ngày, Huỳnh Long không thể không nghĩ tới Tổ, hình ảnh đó gần như luôn hiện diện trong tâm trí của chàng trai trẻ. Một ngày nọ, cách đây vài năm, trong lúc thuận tay với đất sét, Huỳnh Long đã nắn ra bức tượng nhỏ, chẳng hiểu sao lại rất giống với Tổ Bồ Đề Đạt Ma. Huỳnh Long cho biết: “Lúc đó, em chỉ nắn tượng một cách ngây ngô thôi, nhưng bức hình hiện ra trong chất liệu đất sét làm em thấy rất thú vị. Đó là bức tượng chân dung Tổ sư Đạt Ma bên trong một chiếc đĩa với hình tượng âm dương rất lạ, đưa tác phẩm này cho mọi người xem thì ai cũng thích”.
Từ một khám phá nhỏ với đất sét, Huỳnh Long đã theo sự “hướng dẫn” của trí tưởng tượng sáng tạo ra rất nhiều hình dạng khác của Tổ sư Đạt Ma. “Người ta thường tạo tượng bằng đất rồi đem nung để có sự chắc chắn với lớp men bảo vệ bên ngoài, còn em chỉ dùng nguyên liệu đất sét nguyên chất từ đồng ruộng ở quê em mà làm nên tác phẩm”.
Đất sét nguyên chất vào tay Huỳnh Long thì trở thành nguyên liệu độc đáo, có thể sử dụng rất uyển chuyển, mềm mại trong tạo hình. Từ đất sét, Huỳnh Long tạo nên những nét mặt linh hoạt, tạo râu, tóc, y phục… cho đến những linh vật trong tưởng tượng của chính tác giả. Tất cả tạo nên nét độc đáo, sáng tạo và linh hoạt không lẫn với ai. Thế mạnh của Huỳnh Long là sáng tác phù điêu được đắp trên những tấm gỗ. Những tác phẩm mỹ thuật Tổ sư Đạt Ma được sáng tác theo trí tưởng tượng, có khi là hình tượng rất trầm hùng, có khi là dáng nằm rất thư thái, lúc lại tự tại trên thân rồng…
Huỳn
h Long trong không gian trưng bày ở trà quán Ông Đồ
Điều đặc biệt ở Huỳnh Long là sử dụng nguyên liệu chính là đất sét, nguyên liệu từ thiên nhiên không pha trộn, thế nhưng những tác phẩm độc bản của Huỳnh Long tạo tác đều rất bền, không thấm nước, có thể lau chùi qua nước. Trong vòng hai năm gần đây, Huỳnh Long đã sáng tác khoảng 50 tác phẩm chủ yếu là hình tượng Tổ Bồ Đề Đạt Ma và chân dung của Lão Tử, Khổng Tử…
Tổ sư Đạt Ma ngọa thiền
Hiện nay, một số ít tác phẩm Tổ sư Đạt Ma của Huỳnh Long còn trưng bày tại không gian của Trà quán Ông Đồ (đường D2, quận Bình Thạnh), một số đã được một nhà sưu tầm tượng Đạt Ma tại TP.HCM thỉnh và một số được tặng cho bạn bè. Hiện tại, Huỳnh Long sáng tác còn tùy vào cảm hứng nên chưa có nhiều tác phẩm, nhưng thỉnh thoảng, các bạn sinh viên cũng tìm đến tìm hiểu cách làm này. “Nhờ đó, em có cơ hội để được chia sẻ và được góp ý thêm, biết đâu sau này, em sẽ nghiêng hẳn về sáng tác Tổ sư Đạt Ma thôi và có hẳn một triển lãm mỹ thuật về Ngài …”, Huỳnh Long chia sẻ.
“Tác phẩm của Long có ưu và cũng có khuyết, đó là Long chưa được qua trường lớp về mỹ thuật nên tạo hình không đúng quy chuẩn, nhưng nhờ đó các hình thế rất đa dạng, tự do trong thế giới tưởng tượng của mình nên không có sự trùng lặp. Long có thể sáng tác không theo hình mẫu, có thế thiền, tĩnh tại, thế động, thế nằm… rất phong phú. Điều đặc biệt nữa ở Long là sử dụng nguyên liệu bằng đất sét, sáng tạo hoàn toàn bằng thủ công nhưng tác phẩm rất giống với đất nung”, Thạc sĩ Nguyễn Hiếu Tín, giảng viên môn Cơ sở văn hóa Việt Nam tại Trường Đại học Tôn Đức Thắng, nhận xét. |
Một số tác phẩm Tổ sư Bồ Đề Đạt Ma bằng đất sét:
Ảnh: Vũ Giang