Đau lòng trước cảnh quan chung quanh Kim thân Phật Tổ (Nha Trang) bị xâm hại

GN - Do thiếu “duyên lành”, nên nhiều lần ra Nha Trang công tác, xong việc tôi lại vội vàng về lại Sài Gòn ngay mà không có dịp viếng Kim thân Phật Tổ. Vừa rồi tôi lại có dịp trở lại Nha Trang và dường như “nhân duyên hội đủ” nên tôi đã làm được điều hằng tâm nguyện. 

Tôn tượng được thực hiện sau khi chế độ bạo quyền nhà Ngô ở miền Nam sụp đổ (1-11-1963) do TT.Thích Đức Minh (Tâm Lân), nguyên Chánh đại diện Tỉnh hội Phật giáo Khánh Hòa giám sát chỉ đạo và điêu khắc gia Phúc Điền là người được chọn thực hiện tôn tượng. Việc tôn tạo pho tượng từ năm 1964 đến 1965 thì hoàn thành.

Kim thân Phật Tổ trên đồi Trại Thủy - điểm du lịch tâm linh của phố biển Nha Trang

Tượng được tôn trí trên đồi Trại Thủy với bát giác đài cao 7m, chung quanh bát giác đài là 7 ngọn lửa thiêng lồng di ảnh 7 vị Thánh tử đạo, vị pháp thiêu thân để chống lại chính sách đàn áp Phật giáo của chế độ bạo quyền gia đình trị Ngô Đình Diệm.

Kim thân Phật Tổ cao 17m tọa thiền trên bát giác đài và chiều cao tổng thể 24m, diện trang nghiêm, từ hòa hướng mặt ra Biển Đông. Men theo bên tả chùa Long Sơn là lối đi lên dành cho du khách thập phương muốn tản bộ chiêm ngưỡng cảnh quan và vẻ đẹp nơi đây, lối lên có 153 bậc cấp được xây dựng bằng những viên đá chẻ rộng khoảng 2m. Ngược lại, nếu du khách đi xe hơi thì có một con đường vòng quanh đồi lên đến Kim thân Phật Tổ. Ở một độ cao như thế, Kim thân Phật Tổ nổi bật một vùng, trở thành một trong những hình ảnh nhận diện của thành phố biển Nha Trang.

Từ khu vực chùa Long Sơn, chúng tôi sải bước theo các bậc cấp đá đi lên Kim thân Phật Tổ, và dọc đường lên, tôi nhận thấy có một số anh em nhân viên bảo vệ mặc đồng phục màu xanh, nghe nói họ là nhân viên của Tập đoàn An Viên có nhã ý hỗ trợ để giữ gìn trật tự chung. Tuy nhiên, sự có mặt của họ cũng chưa giữ được sự tôn nghiêm cần có ở nơi chốn thiêng liêng này. Cảnh những người buôn bán nhang đèn, quạt, bưu ảnh, ăn xin đeo bám dai dẳng mời chào du khách, bất kể đó là du khách nước ngoài hay trong nước.

Dãy nhà vệ sinh ghi nguệch ngoạc bằng màu sơn trắng ngay dưới chân Kim thân Phật Tổ
trông rất phản cảm - Ảnh: Nghiêm Quán (chụp ngày 15-2-2012)

Đến khi chúng tôi đặt chân đến bậc cấp cuối cùng, đập vào mắt chúng tôi ở phía đối diện bên kia sườn đồi là một dãy nhà cấp bốn với các mũi tên hoặc chữ viết nguệch ngoạc bằng màu sơn trắng: WC-nhà vệ sinh. Tệ hơn nữa nhìn ra phía trước tôn tượng là một hố rác do Công ty Công trình đô thị Nha Trang lập ra để thu gom rác thải trong sinh hoạt hàng ngày của hơn 300 hộ dân sống quanh đồi Trại Thủy. Chưa hết, phía sau lưng Kim thân Phật Tổ mới thật sự “kinh khủng”! (tại đây, những kẻ vô ý thức đã đến… phóng uế, lác đác có cả những chiếc kim tiêm, ống chích). Tôi thực sự rùng minh!

Nhớ lại 40 năm trước đây, cũng là nơi này là một khu danh thắng tâm linh bình yên và đẹp đẽ. Chúng tôi tha hồ tản bộ quanh đồi với hai con đường, một từ Phật học viện Hải Đức (cũ) qua chùa Long Sơn men theo sườn đồi lên, hai là từ bên này đồi Trại Thủy đi qua, tất cả đều thênh thang, sạch sẽ và thoải mái. Không chỉ có thế, chúng tôi còn được thưởng thức những làn gió mát mẻ, trong lành thổi từ biển vào và rạo rực trong lòng khi ngắm nhìn bình minh lên hay buổi chiều tà... Lẽ nào những hình ảnh và cảm xúc đó chỉ còn là ký ức?!

Hố chứa rác thải sử dụng hàng ngày của hàng trăm hộ dân
do Công ty Công trình Đô thị TP.Nha Trang lập phía trước Kim thân Phật Tổ - Ảnh: Hoàng Hải

Anh Hoàng Hải, một cư dân sống trên 40 năm ở địa phương (phường Phương Sơn, TP.Nha Trang) bức xúc cho biết: “Ban Trị sự Tỉnh hội Phật giáo Khánh Hòa đã nhiều lần đầu tư kinh phí xây dựng một bức tường che chắn đi những phản cảm này, nhưng ban ngày công nhân xây dựng tối đến lại bị người dân ngụ cư đập phá, hiện vẫn còn trơ vơ một số cột trụ làm chứng tích kia kìa (dõi theo sự chỉ dẫn của anh Hải, tôi cũng thấy được hình ảnh đó). Qua sự việc ấy, Tỉnh hội Phật giáo đã nhiều lần đề nghị chính quyền địa phương có biện pháp can thiệp nhằm đảm bảo mỹ quan của khu tâm linh Kim thân Phật Tổ, nhưng rồi chỉ nhận được sự im lặng “đáng sợ”!”.

Anh Hoàng Hải cũng cho biết, hơn 5 năm trước chính quyền địa phương đã có kế hoạch giải tỏa, di dời những hộ dân ở đây đi nơi khác để trả lại cảnh quan môi trường xanh sạch đẹp chung quanh khu vực đồi Trại Thủy, nhưng rồi không hiểu lý do gì mà cho đến nay kế hoạch ấy vẫn chưa được chính quyền các cấp ở thành phố Nha Trang thực hiện.

Cảnh quan chung quanh đồi Trại Thủy (ngoại trừ khu vực tôn tượng) là một bức tranh màu xám đáng buồn. Thiết nghĩ, việc bảo vệ một điểm du lịch văn hóa tôn giáo tâm linh, xây dựng cảnh quan môi trường xanh, sạch, đẹp chung quanh đồi Trại Thủy, cần có sự vào cuộc và phối hợp tích cực, đồng bộ, có trách nhiệm cao từ các cấp chính quyền địa phương, ngành du lịch, Tỉnh hội Phật giáo Khánh Hòa. Với ưu đãi của tự nhiên (thiên thời), có vịnh Nha Trang đẹp vào hàng bậc nhất trên thế giới (địa lợi), nhưng với những gì con người ứng xử như đã và đang diễn ra như ở Kim thân Phật Tổ Nha Trang (nhân chưa hòa), du lịch Khánh Hòa khó có thể phát triển một cách bền vững được. Đừng đẩy du khách một đi không trở lại, đặc biệt là những người có niềm tin, lòng kính ngưỡng đối với Phật giáo, Đức Phật.