Việt Nam Quốc Tự là một địa chỉ lịch sử gắn liền với cuộc vận động Phật giáo phản đối
chính sách kỳ thị tôn giáo, đấu tranh cho hòa bình và độc lập dân tộc năm 1963 tại miền Nam
Những năm gần đây, lễ đài kính mừng Phật đản chính thức của Phật giáo thành phố được thiết trí tại các địa điểm chùa Vĩnh Nghiêm (Q.3), chùa Phổ Quang (Q.Tân Bình), Sân vận động Quân khu 7 (Q.Tân Bình)… Việt Nam Quốc Tự lần đầu tiên được chọn làm nơi thiết trí lễ đài chính của năm nay.
Về lý do của quyết định đó, HT.Thích Trí Quảng, Phó Chủ tịch HĐTS, Trưởng ban Trị sự GHPGVN TP, cho biết: “Việt Nam Quốc Tự hiện nay có khuôn viên khá nhỏ, nhưng là một địa chỉ lịch sử gắn liền với cuộc vận động Phật giáo phản đối chính sách kỳ thị tôn giáo, đấu tranh cho hòa bình và độc lập dân tộc năm 1963 tại miền Nam”.
Hòa thượng nói thêm: Phật giáo Việt Nam trước cuộc vận động năm 1963 dường như không được quốc tế biết đến. Chỉ sau cuộc vận động này, đặc biệt là sau ngọn lửa vị pháp thiêu thân của Bồ-tát Thích Quảng Đức mới được thế giới biết nhiều. Từ đó cho đến nay, vai trò và vị trí của Phật giáo Việt Nam trong cộng đồng Phật giáo thế giới được khẳng định. Đó cũng là một trong những căn cứ về lịch sử - điều kiện quan trọng để các tổ chức Phật giáo quốc tế công nhận GHPGVN - tổ chức kế thừa lịch sử Phật giáo Việt Nam. Đây cũng là một trong những cơ sở lý luận để Ủy ban Tổ chức Quốc tế của Đại lễ Vesak Liên Hiệp Quốc tại Thái Lan chấp thuận Việt Nam đăng cai năm 2008 và GHPGVN đăng cai tổ chức sự kiện này lần thứ hai vào tháng 5 sắp tới.
Được biết, đầu tháng 11-2013, Ban Trị sự GHPGVN TP đã có cuộc họp về việc trùng tu xây dựng Việt Nam Quốc Tự trang nghiêm, có quy mô xứng tầm là ngôi tự viện tọa lạc tại trung tâm thành phố, và dự kiến sẽ tôn tạo bảo tháp tôn thờ xá-lợi Trái tim bất diệt của Bồ-tát Thích Quảng Đức để Tăng Ni, Phật tử có cơ hội chiêm bái. Hiện nay xá-lợi Trái tim của Bồ-tát đang được gởi tại Ngân hàng Nhà nước, Chi nhánh TP.Hồ Chí Minh.
“Tuy hiện trạng không gian còn hẹp so với yêu cầu của một địa điểm được chọn làm lễ đài Đại lễ Phật đản của Phật giáo thành phố, nhưng với ý nghĩa lịch sử trong quá khứ cũng như vai trò ở tương lai, sau khi cân nhắc mọi việc, Ban Trị sự GHPGVN TP đã quyết định chọn Việt Nam Quốc Tự làm nơi thiết trí lễ đài Phật đản chính cho năm nay khi Đại lễ Vesak Liên Hiệp Quốc lần thứ hai được tổ chức tại nước ta”, HT.Thích Trí Quảng nói.
Hòa thượng cũng cho biết thêm, Đại lễ Vesak Liên Hiệp Quốc lần thứ hai diễn ra tại Việt Nam, nhưng là lần đầu tiên GHPGVN đăng cai tổ chức, trong khi nhân sự lãnh đạo chủ chốt của PG TP cũng đồng thời thuộc Ban Thường trực HĐTS, Thường trực các ban ngành viện TƯGH, hầu hết đều được cơ cấu vào Ủy ban Tổ chức Đại lễ tại Ninh Bình, nên hoạt động của Tuần lễ Phật đản PL.2558 tại TP sẽ được giao về cơ sở cấp quận/huyện, để ưu tiên nhân sự theo sự điều động của đặc biệt TƯGH, đảm bảo sự thành công của Đại lễ Vesak Liên Hiệp Quốc 2014.