Chùa Trăm Gian còn gọi là chùa Tiên Lữ, tọa lạc ở xã Tiên Phương, huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội. Hàng năm chùa mở hội vào ngày mồng 4 tháng Giêng âm lịch - tương truyền đây là ngày hoá của Đức Bồ-tát Nguyễn Bình An. Ngài là tổ khai sơn khởi dựng chùa Trăm Gian, cũng là người nổi tiếng là thông tuệ Phật pháp và có nhiều phép lạ giúp đỡ dân chúng.

Lễ hội chùa Trăm Gian là lễ hội lớn của cả huyện Chương Mỹ và các huyện lân cận: Hà Đông, Thanh Oai, Quốc Oai… Hàng năm, lễ hội chùa Trăm Gian bao giờ cũng có lễ rước rất quy mô, bao gồm: rước kiệu Bồ-tát Nguyễn Bình An, rước nhang án, rước giá cỗ (cỗ bánh chưng bánh dày của nhà chùa), rước giá văn bản (để bản văn tế), rước mâm ngũ quả...

Riêng kiệu Bồ-tát là kiệu bát cố do 18 người khiêng. Người rước kiệu đều mặc áo Mã tiền gồm trong là thân áo, ngoài đính các dải phướn nhiều màu (xanh, đỏ, tím, vàng). Cùng với đoàn rước do nhà chùa và địa phương tổ chức, còn có những đoàn đại biểu nghi lễ từ những nơi khác đến chung vui. Trong đó, đoàn đại biểu chùa Bối Khê (xã Tam Hưng, huyện Thanh oai) - quê hương Đức Thánh Bối sang dự hội chùa Trăm Gian được gọi là các cụ Sãi quan anh, gồm tám cụ ông và tám cụ bà.

Lễ hội chùa Trăm Gian còn đặc sắc với rước các con rối từ phường Mai Lĩnh, quận Hà Đông (cách chùa Trăm Gian khoảng 10 km) về chùa Trăm Gian. Đoàn Mai Lĩnh có 4-5 người gánh những con rối đựng trong hai bồ to. Đến chùa Trăm Gian, họ căng màn lên dựng một sân khấu nhỏ trước chánh điện chùa, thực hiện nghi thức trình các con rối lên để các Phật và Thánh xem. Sau đó, buổi tối đoàn sẽ biểu diễn múa rối ở ao trước chùa Trăm Gian. Đoàn ở lại chùa Trăm Gian đến sáng hôm sau mới về.

Người trẩy hội chùa Trăm Gian hàng năm được hòa mình vào phần hội với vô vàn trò chơi dân gian đặc sắc: thổi cỗ chùa, thi oản chuối, múa rối, đấu vật…. Đặc sắc nhất là cờ người. Nên hội chùa Trăm Gian còn được gọi là lễ hội đánh cờ người.

Chùa đặt các bảng yêu cầu đeo khẩu trang, sát khuẩn

Ngày 15-2-2021 (tức mồng 4 Tết), chúng tôi đến lễ hội chùa Trăm Gian. Thực hiện chủ trương của Chính phủ các cấp chính quyền triển khai các biện pháp phòng chống dịch Covid, năm nay Lễ hội chùa Trăm Gian không tổ chức các hoạt động lễ và hội. Cụ thể, không có hoạt động rước kiệu Bồ-tát, cũng không có nghi thức rước các con rối. Các hoạt động thổi cỗ chùa, thi oản chuối, múa rối, đấu vật… và ngay cả thi đấu cờ người cũng không được tổ chức. Tuy nhiên, chứng kiến người trẩy hội chùa Trăm Gian vẫn đông nườm nượp.

Điều ghi nhận: hầu hết người đi hội đều đeo khẩu trang. Loa phát thanh của Ban tổ chức liên tục phát những thông tin hướng dẫn người dân và khách thập phương phòng chống dịch Covid.

Tại lối vào chùa, có đội tình nguyện viên làm nhiệm vụ đo kiểm tra nhiệt độ và xịt thuốc rửa tay sát khuẩn cho du khách trước khi vào chùa lễ Phật. Người nào chưa có khẩu trang, sẽ được các tình nguyện viên phát khẩu trang miễn phí. Công tác tổ chức phòng chống dịch Covid tại lễ hội chùa Trăm Gian được tổ chức rất tốt. Tuy nhiên, do lượng khách trẩy hội quá đông, hàng quán nhiều, nên cũng khó đảm bảo khoảng cách giữa các du khách theo quy định đề ra.

Đo thân nhiệt và yêu cầu sát khuẩn

Người dân về lễ hội chùa Trăm Gian

Lễ Phật tại chùa