Hoa và trái (Thầy Nhất Hạnh trong tôi)

Ảnh: Làng Mai
Ảnh: Làng Mai
0:00 / 0:00
0:00
GNO - Người Việt Nam, dù Phật tử hay không, và dù đồng ý với Thầy hay không trên điểm này điểm nọ, đều có thể hãnh diện về con người ấy, hiếm có trong lịch sử Phật giáo Việt Nam cũng như trong lịch sử dân tộc cận đại.

Thầy Nhất Hạnh là một đóa hoa. Hoa sen nở trên biển lửa. Thầy Nhất Hạnh là một đóa hoa. Hoa tường vi nở trên bom đạn chiến tranh.

Biển lửa của chiến tranh đã đưa Thầy ra ngoại quốc. Từ đó, Thầy trở thành Thay, tên gọi kính trọng và thân thương của môn đồ trên khắp quốc tịch. Ngôn ngữ Việt Nam đã được Thầy quốc tế hóa. Người Việt Nam đi đâu cũng làm người Việt Nam. Dù người đó đã trở thành một nhân vật lớn của quốc tế. Dù Sư Ông đã trở thành một thiền sư xuất chúng, vượt lên trên mọi biên giới, mọi chủng tộc, mọi ngôn ngữ. Tung hoành trên một thế giới toàn cầu hóa, đại chúng hóa, truyền thông hóa, Thầy đã mang thiên tài Việt Nam của Thầy để quốc tế hóa văn hóa Việt Nam trên khắp năm châu và Việt Nam hóa một tín ngưỡng toàn cầu qua lời nói và màu áo của Thầy. Người Việt Nam, dù Phật tử hay không, và dù đồng ý với Thầy hay không trên điểm này điểm nọ, đều có thể hãnh diện về con người ấy, hiếm có trong lịch sử Phật giáo Việt Nam cũng như trong lịch sử dân tộc cận đại.

Thầy trở thành Thay, tên gọi kính trọng và thân thương của môn đồ trên khắp quốc tịch - Ảnh: Paul Davis

Thầy trở thành Thay, tên gọi kính trọng và thân thương của môn đồ trên khắp quốc tịch - Ảnh: Paul Davis

Nhưng Thầy Nhất Hạnh là một trái cây chưa thực hiện được vẹn toàn lời hứa với một bông hoa nhỏ bé khi hoa chỉ mới hé nụ trong vườn chùa Từ Hiếu. Nụ hoa thời đó mang một ước mơ riêng biệt Việt Nam, ước mơ canh tân Phật giáo để Phật giáo xứng đáng với vị trí của mình trong tiến hóa của thời đại. Cùng với Thầy, cả một thế hệ trẻ đã nuôi mơ ước ấy. Cùng với Thầy, ước mơ ấy vẫn còn nguyên vẹn là nụ hoa nhỏ trong vườn chùa xưa. Thời cuộc, sợ hãi, chia rẽ, và nhất là cá tính vượt bực nhưng đơn độc của Thầy, đã làm cho trái cây thiếu chất ngọt đặc thù trên miếng đất quê hương. Trái cây đã gieo hạt lành khắp nơi, nhưng hạt dành cho Việt Nam thiếu tố chất thích nghi với đất, thiếu mưa thuận gió hòa. Trái cây đã vượt quá xa lời hứa với nụ hoa Từ Hiếu, nhưng không khỏi làm phụ lòng mơ ước của bông hoa nhỏ bé ngày xưa.

Dù sao, trên tất cả, con người quốc tế nhưng vẫn đậm chất Việt Nam ấy đã nối kết, với tài hoa quý hiếm, quá khứ với hiện tại, truyền thống với thời đại, văn học của thế giới và văn học của Việt Nam qua thiên tài của ngòi bút và phong thái của thiền sư. Tất cả những thiền sư lớn từ ngàn xưa đều là những thi sĩ lớn. Nghẹn ngào trước tin Thầy mất, tôi muốn đọc lại một bài thơ cũ của Thầy, làm từ độ hãy còn là hoa trong Từ Hiếu, trong bối cảnh chiến tranh - bài thơ đã mang tôi đến với Thầy như cả một thế hệ trẻ đồng thời với tôi:

Sáng nay vừa thức dậy

Nghe tin em gục ngã nơi chiến trường

Nhưng trong vườn tôi

Vô tình khóm tường vi vẫn nở thêm một đóa

Tôi vẫn sống, tôi vẫn ăn, và tôi vẫn thở

Nhưng biết bao giờ tôi mới được

Nói những điều tôi ước mơ?

Tôi cung kính đảnh lễ trước Thầy và buồn cho một ước mơ chung chưa thành tựu. Hòa bình thực sự chưa nở trong lòng người. Áo mới cho Đạo vẫn cứ thiếu đường kim mũi chỉ. Áo Thầy may, gấm thêu quá đẹp, nhưng kích thước ấy chưa làm thoải mái hình hài Việt Nam.

Ngậm ngùi, thương nhớ Thầy đến xót ruột, chúng tôi, cả một thế hệ, đành nghĩ: biết bao giờ, biết đến bao giờ, chúng ta có được một thiên tài như vậy, biết bao giờ, biết đến bao giờ, chúng ta có được trái ngọt ước mơ?

Tin cùng chuyên mục

Tin mới

Ảnh chỉ mang tính minh họa

Sám hối lỗi lầm

GNO - Đức Phật dạy rằng: “Có hai hạng người mạnh nhất trên đời. Một là hạng người không phạm lỗi lầm. Hai là hạng người có lỗi lầm nhưng biết ăn năn, sám hối”. Trừ những bậc Thánh đã toàn thiện, còn chúng ta, sống trong đời này ai cũng từng có lầm lỗi. 
Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình; Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi cùng các đại biểu thực hiện nghi thức ra mắt ứng dụng Công dân số TP.HCM

Chính thức ra mắt ứng dụng Công dân số TP.HCM

GNO - Chiều 14-11, UBND TP.HCM tổ chức Lễ ra mắt ứng dụng Công dân số TP.HCM (gọi tắt là app Công dân số) với mục đích kết nối công dân và chính quyền. Dự lễ ra mắt có Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình; Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi.
Hòa thượng Thích Lệ Trang phân công một số việc đến Ban Nghi lễ TP.HCM liên quan chuẩn bị cho Đại lễ Vesak Liên Hiệp Quốc - Ảnh: H.Giang

Ban Nghi lễ Phật giáo TP.HCM họp mở rộng triển khai hoạt động hướng đến Đại lễ Vesak Liên Hiệp Quốc

GNO - Sáng nay, 14-11, tại Việt Nam Quốc Tự (Q.10), Ban Nghi lễ GHPGVN TP.HCM có buổi họp mở rộng với các vị Trưởng ban Nghi lễ thuộc TP.Thủ Đức, 21 quận huyện nhằm triển khai công việc được Ban Nghi lễ T.Ư phân công hướng đến phục vụ Đại lễ Vesak Liên Hiệp Quốc do GHPGVN tổ chức tại TP.HCM vào năm 2025.

Thông tin hàng ngày