Thực hành Bồ-đề tâm

Bồ-tát Quán Thế Âm tại chùa Linh Ứng - Bãi Bụt (Đà Nẵng)

Có hai khía cạnh cần lưu ý khi thực hành phát khởi Bồ-đề tâm (tâm tỉnh thức) và cả hai đều quan trọng như nhau. Một là chúng ta thật sự cảm nhận được sự nối kết trong hành động của mình với dòng chảy Bồ-đề tâm. Hai là hành động đó khai thông dòng chảy Bồ-đề tâm đang bị khóa chặt trong chúng ta. Vì vậy, bạn không chỉ thực hành bằng cách cảm thông cho những người bạn quan tâm, mà còn cần thấu hiểu cho những người bạn không thích.

Một thái độ không thành kiến hay thiên vị, một cử chỉ cảm thông là điều vô cùng quan trọng dẫn đến những gì có thể xảy ra.

Bạn hãy nghĩ ngay đến một nơi nào đó trên thế giới đang chìm trong hỗn loạn, một nơi mà chúng sinh đang phải gánh chịu sự đau đớn khôn cùng. Khi đã chọn được địa điểm, hãy nghĩ đến những người đàn ông ở đó và tự nhủ: “Những người đàn ông nơi này sẽ có thể thoát ra khỏi những đau khổ và diệt trừ gốc rễ của đau khổ; họ sẽ cảm nhận được hạnh phúc và tận hưởng nguồn cội của hạnh phúc”, và cho bản thân mình một khoảng lặng.

Sau đó, nghĩ về những người phụ nữ ở đó, luôn cầu mong rằng họ cũng sẽ thoát khỏi đau đớn và tìm thấy chân hạnh phúc.

Tiếp theo là những đứa trẻ, với cùng suy nghĩ và mong ước như vậy cho chúng.

Và cuối cùng là những loài súc sanh - động vật, chim, cá, côn trùng… cùng hồi hướng cho tất cả chúng thoát khỏi khổ đau và biết đến nguồn cội của hạnh phúc.

Giờ đây, hãy thử tưởng tượng, tất cả đàn ông trên trái đất này đang dần chết đói, hãy cầu cho họ sớm thoát khỏi cảnh khổ đau này và tìm về cội nguồn của hạnh phúc.

Tiếp đến là những người phụ nữ cũng đang chết đói kia, nguyện cho mỗi sinh vật tồn tại trên thế giới này và đang bị đói đến chết kia, chỉ trong khoảnh khắc có thể thoát khỏi bể khổ và được sống trong niềm vui an lạc.

Mường tượng đến tất cả trẻ con trên đời cũng đang chết vì đói và cũng với tâm nguyện cho chúng mau thoát khỏi khổ đau, đi đến bến bờ hạnh phúc.

Cũng như vậy với muôn loài động vật đang chết đói kia, ở bất cứ nơi nào trên hành tinh này, có thể sớm xa lìa đau khổ và đến với niềm vui an lạc.

Sau đó, hãy gom tất cả đàn ông trên thế giới lại, đặt những người bạn kính trọng và cả những con người xấu xa bình đẳng với nhau. Bằng cả tấm lòng, nguyện cho tất cả họ thoát khỏi bể khổ và đạt được hạnh phúc. Bởi nếu họ thoát khỏi khổ đau và được hạnh phúc, nghĩa là họ làm chủ được dục vọng của bản thân - nguyên nhân của muôn vàn khổ ải - con người sẽ được sống trong hòa bình.

Cũng như vậy với tất cả phụ nữ trên thế gian này, những người bạn yêu quý, thù hằn, hay không yêu không ghét, nguyện cho tất cả họ sớm thoát khỏi bể khổ. Bởi nếu họ không còn khổ đau và chạm đến bờ hạnh phúc, thế giới sẽ sống trong yên bình mãi mãi.

Cũng như vậy với những đứa trẻ bạn thích hay không thích, hoặc không yêu không ghét, cùng nguyện cho chúng không còn khổ đau. Vì nếu tất cả trẻ em trên thế giới được hạnh phúc, chúng ta cũng sẽ được sống trong hạnh phúc.

Cuối cùng là muôn loài động vật tồn tại trên trái đất, những loài bạn yêu thích hay chán ghét, những loài bạn không yêu không ghét, cùng nguyện cho chúng không còn khổ đau. Nếu muôn loài trên hành tinh này được hạnh phúc thật sự, thế giới sẽ sống trong yên bình.

Đôi lúc, khi hành Bồ-đề tâm, chúng ta như được nối kết và hòa hợp với con người, những người đang cảm nhận hơi ấm từ chúng ta. Thỉnh thoảng, suy nghĩ của chúng ta cũng trở nên tê cứng và rồi ta thỏa hiệp với trái tim cứng rắn của mình. Hãy để ý, đây là điều đáng mừng, vì nó chỉ ra cho ta thấy khi nào chúng ta đang mở lòng và khi nào chúng ta đang sống khép kín. Chúng ta cần ghi nhớ tất cả những điều đó với sự khoan dung và lòng yêu thương chính bản thân mình, bởi càng suy nghĩ nhẹ nhàng, dòng chảy Bồ-đề tâm càng rõ rệt.

Pema Chödrön
Giao Hảo chuyển ngữ