Hỏi: Tôi là Phật tử, biết giáo lý căn bản của nhà Phật như: Vô thường, vô ngã, nhân quả và nghiệp báo. Xin hỏi, nếu vô ngã thì “ai” sẽ chịu quả báo?
(MINH TỊNH; thanh17....@gmail.com)
Bạn Minh Tịnh thân mến!
Vô ngã là một đặc tính quan trọng của Giáo pháp. Vô ngã là không có cái gì có tính thuần nhất, bất biến nơi sự vật; không có linh hồn trường cửu bất tử trong chúng sinh. Con người là hợp thể của năm uẩn gồm sắc (vật chất) và danh (tinh thần), chúng nương vào nhau để hiện hữu và tùy thuộc nhân duyên mà sinh diệt, bản chất của nó là trống rỗng.
Tuy nhiên, hiện chúng ta chỉ có chút ít nhận thức, hiểu biết về vô ngã và gần như không có ai chứng đắc tuệ giác vô ngã. Tuy có phần hiểu biết vô ngã nhưng từng sát-na chúng ta vẫn chấp ngã không rời. Vì chấp ngã sâu dày (vô minh che lấp) nên nhân quả-nghiệp báo theo ta như bóng theo hình.
Chỉ có bậc Thánh A-la-hán trở lên mới thực sự chứng đạt vô ngã, thoát ly khỏi sinh tử luân hồi, siêu việt nhân quả-nghiệp báo, tự tại giải thoát. Còn chúng sinh, khi chưa thường quán “cái này không phải là tôi, là của tôi, tự ngã của tôi”, chấp ngã nặng nề thì cứ theo nghiệp mà thọ báo, sinh vào nơi tương ứng trong lục đạo.
Chúc bạn tinh tấn!