Vị xôi trong ống lam ở Vientiane...

Đã qua những thủ đô tráng lệ như Paris, Praha và hoành tráng như Roma, Berlin hoặc ồn ào náo nhiệt như Hà nội, Bangkok thì Vientiane quả thật nhỏ bé và bình yên lạ thường. Nhưng không vì thế mà thủ đô của đất nước Triệu Voi lại kém hấp dẫn.

Đợt về phép thăm nhà lần này của tôi cũng là chuyến du lịch châu Á đầu tiên sau mấy mươi năm ra khỏi đất mẹ Việt Nam.

Ở châu Âu đi đâu tôi cũng lo phần lớn mọi thứ từ mua vé máy bay đến lịch trình đi chơi, thăm thú cũng như việc đặt khách sạn và tìm nơi ăn uống. Nhưng lần này vợ tôi nhận hết trọng trách, phần thì châu Á là "đất vợ", chả gì cô ấy cũng làm trong ngành du lịch, phần nữa tôi cũng muốn hưởng an nhàn một chuyến.

Đến Viêng Chăn trên một chuyến bay của hãng hàng không quốc gia Lào từ Siem Reap (Campuchia), chúng tôi khởi hành khá thuận lợi, tuy có bực mình do lệ phí sân bay cao có một không hai trên thế giới - 25 USD/người. Để đến được Vientiane chúng tôi phải hạ cánh ở Pakse cho máy bay lấy thêm nhiên liệu cũng như hành khách.

Chuyến bay khá vắng, tất cả chỉ khoảng 15 hành khách trên khoang, nói chung khá suôn sẻ nhưng mỗi lần máy bay cánh quạt này đáp xuống được đến mặt đất là một lần... thở phào nhẹ nhõm. Sau hai lần hạ cánh chúng tôi cũng đến được với thủ đô của đất nước Triệu Voi.

Điều ấn tượng đầu tiên của tôi là con đường từ sân bay vào thành phố khá rộng và tốt, nhưng hai bên đường không hề có nhà cao tầng.

Vợ bận, buổi chiều một mình tôi lang thang trong That Luang. Đây là biểu tượng của cả nước Lào và được xây dựng vào năm 1566 dưới thời vua Setthatirat. Trời Vientiane lúc này trong xanh không một gợn mây nhưng cũng tương đối nóng.

Nhưng trong không khí oi ả Vientiane càng như yên tĩnh hơn, thật thanh bình - xung quanh chỉ có vài du khách Tây chắc từ Việt nam, Thái lan hay Campuchia sang, ngoài phố cũng chỉ có dăm ba chiếc xe ô tô chạy lững lờ trên những con phố vắng. Thật lý tưởng cho những ai muốn sự yên bình.

Phủ màu vàng đến từng milimet, dưới cái nắng buổi đầu chiều, That Luang càng thêm phần rực rỡ. Cả một công trình như thế mà chỉ vỏn vẻn có một người ngồi bán và xé vé ngay ngoài cổng như kiểu ở Việt Nam xé vé vào chợ. Nhưng cũng tốt, vì vắng khách nên tôi tha hồ ngắm tha hồ xem, tha hồ đọc, tha hồ lượn lờ chụp ảnh mà không phải đợi các du khách khác đi qua hay cũng không phải né tránh khi các bạn ấy giơ máy chụp ảnh.

Tại That Luang du khách có thể đếm được hàng trăm tượng Phật được đặt trong các ô nhỏ xung quanh các tầng của stupa. Hay tại chùa Sisaket ngôi chùa lâu đời nhất còn được giữ nguyên vẹn theo phong cách Thái có tất thảy 6.800 tượng phật đủ các tư thế và kích cỡ cũng như chất liệu khác nhau. Chùa Sisaket là một trong những danh lam thắng cảnh không thể bỏ qua khi đến thăm Vientiane. Hiện tại đây cũng là bảo tàng - xung quanh chùa du khách có thể thăm những ngôi nhà truyền thống của các bộ tộc Lào.

Điểm đặc biệt nhất ở Lào mà nơi nào bạn cũng được nhìn thấy là những cánh áo cà sa vàng của các nhà sư và chú tiểu cũng như những pho tượng phật, nhất là trong các đền chùa, lăng tẩm miếu mạo (stupa).

Cổng Patuxay gần trung tâm thành phố, trông nó có phần giống cổng Khải hoàn ở Paris. Leo lên trên cao là cả thành phố trải dài khắp bốn hướng, thấp thoáng xa xa là dòng Mekong, con sông đổ về đất Việt Nam. Sau đó là một vòng thăm chợ Sáng (Morning Market) chợ lớn nhất ở Vientiane.

Người dân Lào hiền lành, nhẹ nhàng và có vẻ cũng không... quyết liệt kinh doanh cho lắm. Thường hơn 4g chiều mà các quầy hàng đã chuẩn bị đóng cửa hết. Được cái vào trong chợ có thể nói tiếng Việt với nhiều người bán hàng. Đa số người Việt Nam sang đây làm ăn từ nhiều đời nay nhưng con cái họ vẫn nói được tiếng Việt tương đối tốt.

Ra khỏi chợ đi quanh mấy phố cũng không tìm được chỗ bán đồ ăn, bụng dạ đang cồn cào thì gặp một chị vừa đi bán hàng về đang mở ống nứa đựng xôi ra ăn. Chúng tôi hỏi thăm chỗ mua, không có ngôn ngữ nào chung ngoài ngôn ngữ...chân tay nhưng rồi cũng hiểu đấy là xôi do chị mang đi từ nhà. Quý khách, chị bẻ ngay lập tức cho chúng tôi một nửa chỗ cơm lam trong sự ngỡ ngàng và cảm động.

Những hạt xôi màu tím sẫm mọng hạt mà dẻo quánh, vị thơm phức tỏa hương cả trong không khí, mùi vị thơm ngon đặc biệt. Tối hôm đó đi ăn nhà hàng cũng như nhiều lần sau đó ở các nhà hàng trên đất Lào, chúng tôi đều gọi cơm lam nhưng không lần nào có cảm giác được ăn ngon như lần ấy, miếng cơm lam ngon nhất mà chúng tôi được ăn ở Lào?

Không chỉ người phụ nữ mà chúng tôi tình cờ gặp ngoài phố ấy mà đại đa số người Lào đều hiền lành, tốt bụng và sùng đạo. Với người Việt Nam chúng ta các bạn Lào còn có một tình cảm thật thân thiện và quý trọng. Đi đâu cũng được nghe các bài hát về tình hữu nghị Việt Lào bằng cả hai thứ tiếng, đặc biệt khi các đoàn Việt Nam sang đây công tác.

Vientiane buổi đêm thực sự không có gì đặc biệt ngoài chợ đêm bên bờ sông, nhưng du khách cũng phải đến đây tương đối sớm vì chợ cũng rất nhanh tàn. Tại đây du khách có thể vừa ngồi hóng mát bên những ngọn đèn leo lắt để nhâm nhi ly bia với những món hải sản tươi rói với người bạn đồng hành và để cho những ngọn gió của sông Mekong mơn man khắp nơi...