GNO - Chùa Yên Thái (xã Sơn Hải, huyện Quỳnh Lưu) hiện do UBND huyện Quỳnh Lưu quản lý trực tiếp theo phân cấp của UBND tỉnh.
Chùa đã được đưa vào danh mục di tích cấp tỉnh theo quyết định số 1017/QĐ-UBND.VX của UBND tỉnh Nghệ An và có phương án bảo tồn, phát huy giá trị, làm căn cứ cho việc phục hồi và xếp hạng di tích sau này.
Ngôi chính điện hiện tại của chùa Yên Thái
Năm 2011, UBND tỉnh Nghệ An đã có quyết định về việc chấp thuận phục hồi hoạt động tôn giáo chùa Yên Thái. Năm 2013 đã có công văn chấp thuận ĐĐ.Thích Tâm Ngọc, Phó ban Pháp chế BTS GHPGVN tỉnh Nghệ An về trụ trì chùa.
Theo lịch sử ghi tại chùa ngôi chùa được xây dựng vào thời Lý (1009-1025), có lối kiến trúc cổ, mái ngói cong, 2 tầng 8 mái, chùa thờ Phật Thích Ca, Phật A Di Đà, Quan Âm, Địa Tạng.
Hiện nay tại chùa còn lưu giữ một tượng Hộ Pháp cổ làm bằng đá xanh nguyên khối có chiều cao 1,2m, 1 khánh đá có từ thời Lý - Trần (thế kỷ XI - XIV), hai tượng Bổn Sư, một tượng Di Lặc và một cụ rùa làm bằng đá nguyên khối, trên lưng cõng một tấm bia đá và nhiều hiện vật gốc quý hiếm, có giá trị nổi bật về mặt tâm linh.
Nhằm bảo tồn và phát huy giá trị và đáp ứng nhu cầu sinh hoạt tôn giáo của chùa cho người dân và Phật tử, ngày 23-10-2015, UBND huyện Quỳnh Lưu đã có công văn số 2024/UBND-TNMT về việc đề nghị UBND tỉnh Nghệ An cho phép khảo sát, lựa chọn địa điểm mở rộng khuôn viên chùa Yên Thái.
Diện tích đất xin khảo sát, lựa chọn địa điểm mở rộng khuôn viên chùa
Theo đó, tổng diện tích mở rộng khuôn viên là 1.800m 2 , hiện trạng đất chùa đang sử dụng là 600m2 tại thửa 224, tờ bản đồ số 113-7.
Các hạng mục chính được quy hoạch, mở rộng bao gồm đại hùng bảo điện, nhà thờ Tổ, giảng đường, nhà tăng, cổng tam quan... với tổng diện tích quy hoạch 3.200m2 , nguồn vốn xã hội hóa để thực hiện các hạng mục - dự kiến khoảng gần 30 tỷ đồng.
Hiện nay UBND tỉnh đã thống nhất chủ trương cho phép khảo sát, lựa chọn địa điểm mở rộng khuôn viên, quy hoạch chùa và tiến hành các bước để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sử dụng vào mục đích tâm linh.
Việc quy hoạch mở rộng khuôn viên chùa Yên Thái với mục đích xây dựng chùa thành điểm văn hóa tâm linh, du lịch nằm trong tổng thể quy hoạch phát triển du lịch biển Quỳnh - đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa, thưởng ngoạn của nhân dân và du khách thập phương.
Hữu Tình