Tăng Ni, Phật tử Hàn Quốc nỗ lực chấn hưng Phật giáo Bắc Triều Tiên

Ngày 21-11-2009, hàng chục vị Tăng Hàn Quốc và CHDCND Triều Tiên tổ chức chung Lễ tưởng niệm Tổ sư sáng lập tông phái Cheontae lần thứ 908 tại một ngôi chùa ở thị trấn Kaesong của Bắc Triều Tiên để chứng minh rằng, giao lưu dân sự giữa hai nước vẫn diễn tiến bình thường. (Ảnh: AP)

Hoạt động tôn giáo đang gặp phải một số khó khăn do bị hạn chế ở Bắc Triều Tiên. “Tôi cảm thấy rất quan ngại khi các tín đồ Tin Lành đã thiết lập quá nhiều mối liên lạc giữa Hàn Quốc và Bắc Triều Tiên để đặt nền móng cho sự thống nhất. Phật giáo là tôn giáo hiện diện tại Triều Tiên đã 1.500 năm, trong khi Tin Lành chỉ khoảng trên một thế kỷ”, vị viện chủ thuộc Thiền phái Tào Khê Hàn Quốc thổ lộ.

Tín đồ Tin Lành chiếm 18% dân số Hàn Quốc đã đưa Bắc Triều Tiên vào trong chương trình nghị sự đặc biệt của các hội thánh giàu có và có ảnh hưởng tới chính trị của họ, đồng thời tài trợ cho các mạng lưới truyền giáo bí mật trên biên giới Trung Quốc. Những người truyền giáo Tin Lành Hàn Quốc nổi tiếng liều mạng xông pha vào những nơi nước sôi lửa bỏng và đã có 2 người bị hành quyết tại Afghanistan năm 2007.

Hòa thượng Bop Ta, một trong những viện chủ tiêu biểu của Hàn Quốc, đã phản đối những người truyền giáo như thế. “Dụ dỗ mọi người bỏ đạo là một doanh nghiệp đại diện các hội thánh Tin Lành. Nhưng rốt cuộc thì việc dụ dỗ này chính là nguyên nhân cơ bản dẫn đến nhiều xung đột hơn giữa Hàn Quốc và Bắc Triều Tiên. Động cơ của nhà máy sản xuất mì là hệ tư tưởng nên không có vấn đề gì. Mọi người chỉ cần thực phẩm”, Hòa thượng Bop Ta chia sẻ tại văn phòng của ngài tại Seoul .

Các nhà nhân loại học cho rằng những người bỏ đạo của Bắc Triều Tiên đang khao khát lấp đầy khoảng trống bằng các tín ngưỡng khác. Ki-tô giáo đang tấn công Phật giáo. “Sự khác biệt khi đề cập đến phương pháp tiếp cận Bắc Triều Tiên của Ki-tô hữu và Phật tử là Ki-tô hữu hoạt động tích cực và xông xáo hơn nhiều”, ông Yoon Yeo-sang, trưởng nhóm thu thập dữ kiện về nhân quyền của Bắc Triều Tiên, nhận xét.

Những sợi mì của Hòa thượng Bop Ta tạo thành một sợi dây duy nhất về sự chuyển động của Phật giáo để đảm bảo rằng Ki-tô hữu không độc quyền chiến đấu cho linh hồn của Bắc Triều Tiên sau khi thống nhất. Các tu sĩ Phật giáo đang hỗ trợ công tác tái thiết chùa chiền, vốn chỉ còn sót lại 60 trong số 500 ngôi chánh điện của Bắc Triều Tiên trong cuộc chiến Triều Tiên năm 1950 - 1953. Hòa thượng Jaseung, lãnh đạo cao cấp của Phật giáo Hàn Quốc, đã thăm Bắc Triều Tiên năm 2009 để sắp xếp cho hàng ngàn Phật tử Hàn Quốc hành hương đến Bắc Triều Tiên, nhưng Seoul, vốn có mối quan hệ lạnh nhạt với Bình Nhưỡng sau các cuộc thử nghiệm đầu đạn hạt nhân và các tên lửa tầm xa, đã ngăn cấm họ.

Hòa thượng Bop Ta quản lý hai nhà máy ở Bắc Triều Tiên, một ở thủ đô Bình Nhưỡng và một ở thành phố Sariwon, cách thủ đô Bình Nhưỡng 56km về hướng nam. Thành phố Sariwon có một hệ phái Phật giáo mạnh, nổi tiếng trên khắp bán đảo qua một bài kệ đã được phổ nhạc ở đó “Đêm trên chùa Songbul - Night at Songbul temple”. Với 70 công nhân viên, hai nhà máy này nhập nguyên liệu từ Hàn Quốc trước khi cho ra lò các loại mì sợi.

Trong thời kỳ chính sách "Ánh dương” của hai tổng thống tiền nhiệm thuộc phe cánh tả của Hàn Quốc, Hòa thượng Bop Ta đã gửi bình quân mỗi tháng 60 tấn lúa mì để chu cấp cho khoảng 7.700 người. Dưới thời Tổng thống Lee Myung-bak, một nhân vật bảo thủ có quan hệ lạnh nhạt hơn với Bắc Triều Tiên, lượng hàng viện trợ của Hòa thượng Bop Ta đã giảm xuống chỉ còn khoảng từ 20 đến 30 tấn mỗi hai tháng. Vụ thử nghiệm tên lửa cũng làm giảm các nguồn viện trợ.

Hòa thượng Bop Ta đã đến thăm Bắc Triều Tiên khoảng 100 lần, đôi khi là để kiểm tra việc phân phối hàng viện trợ. Số hàng viện trợ được thông qua một tổ chức từ thiện Phật giáo đã đăng ký với Bộ Thống nhất Hàn Quốc.

Cũng như bao Phật tử khác, ngài không có mối quan hệ thân thiện với chính phủ của ông Lee, một tín đồ của hội thánh Trưởng lão bị cáo buộc là đã gạt ra ngoài 23% dân số của đất nước là Phật tử. Hòa thượng Bop Ta rất nghi ngờ những người thuộc phái bảo thủ. Là nhà hoạt động chống chế độ độc tài quân sự, ngài bị bắt vào đầu những năm 1990 vì đã chứng tỏ cho thấy sự thông cảm quá mức đối với Bắc Triều Tiên. Gần đây hơn, Hòa thượng viện chủ bị phạt tiền trong một hợp đồng xây dựng mà ngài cho là bất công. Tuy nhiên, ông Lee gần đây đã kêu gọi nên quan hệ tốt hơn với các Phật tử.

Dù cho Bắc Triều Tiên không biết “Mì Keumgang” của Hòa thượng Bop Ta tới từ một tổ chức từ thiện Phật giáo, Phật tử Hàn Quốc cũng đang đẩy mạnh giao lưu trao đổi văn hóa để phát triển Phật giáo. Trong khi Ki-tô giáo bị hạn chế phát triển, thì Hòa thượng Bop Ta nói thái độ của Bắc Triều Tiên đối với Phật giáo có phần cởi mở hơn với khoảng 10.000 người (trong số 24 triệu dân) đang hành trì theo vài pháp môn Phật giáo. Hòa thượng Bop Ta nói:“Phật giáo được coi là một tổ chức yêu nước ở Bắc Triều Tiên, đã gắn liền với cuộc vận động dân tộc để chiến đấu chống lại sự cai trị của quân phiệt Nhật Bản”. Tuy nhiên, ngài nói thêm rằng các tự viện thường là các địa điểm du lịch.

Giáo hội Công giáo La Mã cũng đã đối phó với thách thức của các tín đồ Tin Lành đang chi phối cảnh quan sau khi thống nhất, đào tạo các giáo sĩ chuyên về Bắc Triều Tiên từ Hàn Quốc. Hwang Soon-il, giáo sư Phật học tại Đại học Dongguk ở thủ đô Seoul thừa nhận các Phật tử đã không nhanh chóng vận động ở Bắc Triều Tiên, nhưng ông cho rằng mối quan hệ lạnh nhạt của Seoul với Bình Nhưỡng không thể là lý do của sự trì trệ. “Nếu chính phủ không thể làm bất cứ cái gì cho vấn đề này thì chúng tôi, các Phật tử sẽ làm”.