Tìm nhau giữa vô thường| Giác Ngộ Online

GNO - Chúng ta từ khi cất tiếng khóc chào đời cho đến lúc nhắm mắt xuôi tay không ai sống mà không có yêu thương.

Có lúc ta muốn chạy ngay đến bên người ta thương quý; có khi ta cầm điện thoại lên, viết đầy một tin nhắn rồi lại xóa ngay; có khi ta muốn gọi điện để nghe, để sẻ chia nhưng rồi lại thôi. Vì ta biết những thường tình như thế sẽ cản chân người ta thương quý thực hiện ước mơ của mình. Có những thương yêu ta không dám mang đến cho người ta thương vì những thương yêu ấy là vọng động, là trở duyên.

Đó là tình yêu thương của cha mẹ, anh chị em, thân bằng quyến thuộc và xa hơn nữa là tình người, trong cùng một môi sinh, với những người không quen không biết. Yêu thương với mỗi người không giống nhau, nên việc xác lập và duy trì yêu thương thường không dễ dàng, mong manh và nhiều khi rất dễ vỡ.

Đối diện yêu thương, người ta thường trở nên yếu đuối và bé nhỏ. Vì yêu thương xuất phát từ con tim, từ xúc cảm của tâm hồn nên lý trí khôn ngoan và sự thấu suốt cũng chừng như bất lực. Yêu thương với ngôn ngữ riêng của mình, đó là ngôn ngữ của sự chấp nhận, chịu đựng và đồng điệu trong tâm hồn, lý tưởng sống của hai trái tim yêu.

Khi hữu duyên, cảm mến rồi thương yêu một người, ta thường bị thuyết phục bởi những biểu hiện đáng hay yêu tinh tế mà chúng ta dành cho nhau, bằng những sự rung cảm và đồng cảm nhất định. Dần rồi ta cũng tìm thấy những điểm không giống nhau giữa ta và người ấy, nhưng vì yêu thương ta chấp nhận thay đổi vì nhau. Nhưng đến lúc ta biết rằng có những điều cố hữu - vì duy ý chí hay khách quan - mà người ta không thể thay đổi vì nhau, thì lúc đó người ta phải học cách chịu đựng nhau.

Ông bà ta có câu “Hết tình còn nghĩa” nên người ta càng phải chịu đựng nhau dù rằng có vô số u uất và bất mãn ta dành cho nhau khi đã qua giai đoạn hẹn hò. Cái tình ở đây có lẽ là những đắm say ngọt ngào khó phai ta dành cho nhau vào cái thuở ban sơ của tình yêu. Nghĩa là cái đạo mà ta dành cho nhau, vì ta biết đã thương nhau thì thương luôn cả cái đáng yêu và không đáng yêu của nhau. Đó là cái đạo tình khoan dung cao đẹp dạy người ta biết nhẫn nại và biết sống vì người khác.

Nhờ cái đạo nghĩa ấy, một ngày nào đó người ta sẽ biết được ai là người thương mình, để cùng nhau đi hết cõi trăm năm mà không để sầu hận, buồn thương cho nhau.

Thương thay câu hát: “Đói lòng ăn nửa trái sim - Uống lưng bát nước đi tìm người thương”. Người ta thường bảo, những người yêu nhau rồi sẽ tìm thấy nhau và đến được với nhau dù cho bao nhiêu nghịch cảnh trở ngăn. Đó có lẽ là niềm tin mà những người yêu nhau nuôi dưỡng cho tình yêu chân chính của mình. Ta đi tìm nhau, rồi vỡ òa trong hạnh phúc thấy nhau. Và những tưởng sẽ không gì có thể chia cách tình yêu thương ta dành cho nhau.

Thế nhưng bản thân mỗi người lại là một thể vô thường nên những gì cố hữu nhất trong con người chúng ta đều có nguy cơ thay đổi thì làm sao ta giữ cho những thứ vừa là của mình, vừa không là của mình bất biến với thời gian và mọi sự biến xung quanh.

Một ý chí mạnh mẽ từ bản thể tinh thần mạnh mẽ có thể đối kháng những vô thường tự sanh khởi nơi cá nhân ấy, nhưng cái vô thường của sức khỏe, bệnh tật, hoàn cảnh thì con người chỉ biết đón nhận dù muốn dù không. Con người vô thường, cảnh cõi vô thường nên yêu thương cũng là vô thường. Có yêu thương cũng đồng nghĩa với việc sẵn sàng nhìn yêu thương biến đổi và chuyển hóa thành một dạng thức khác. Hỏi đời mấy ai chấp nhận những điều vô thường mang đến khổ đau? Không ai cả, nên cái thân vốn vô thường càng không thể nào bám víu vào những cái vô thường khác.

Ta biết nhau, hiểu nhau rồi mến nhau và không thể đến với nhau, không phải vì vô thường; mà vì mỗi người chúng ta mỗi lý tưởng, một con đường của riêng mình. Ta không mộng tưởng điều phi thường nhưng ta không thể sống quá bình thường như lẽ thường tình của cuộc đời này. Và lẽ sống ấy, ngay lúc này dù bị trở ngăn nhưng rồi một ngày nào đó, ta sẽ thực sự bước đi trên con đường mà mình mãi ấp ủ, tưởng nghĩ. Thế nên ta chấp nhận ý niệm duyên tan - duyên hợp, dù rằng ta mãnh liệt tin rằng duyên hợp là do con người tạo ra, và duyên tan cũng chính do con người đoạn tận nó.

Dù cố không sống bằng những xúc cảm rất con người, nhưng có khi ta thấy mình yếu đuối. Có lúc ta muốn chạy ngay đến bên người ta thương quý; có khi ta cầm điện thoại lên, viết đầy một tin nhắn rồi lại xóa ngay; có khi ta muốn gọi điện để nghe, để sẻ chia nhưng rồi lại thôi. Vì ta biết những thường tình như thế sẽ cản chân người ta thương quý thực hiện ước mơ của mình. Có những thương yêu ta không dám mang đến cho người ta thương vì những thương yêu ấy là vọng động, là trở duyên.

Nhắm mắt lại, nước mắt có thể rơi, lòng có thể thấy xót xa nhưng ta không thể nào để người ta thương phải tiến thoái lưỡng nan, phải chọn lựa những điều mà họ không bao giờ muốn chọn lựa hay phải quyết định lựa chọn trong bất lực.

Yêu thương bao giờ cũng vậy, không thể so đo hay tính lường. Và yêu thương dù cho đi hay để nhận lại đều có cái giá của nó. Đó không phải là đổi chác, mà đó là sự dâng tặng tự nguyện và vô điều kiện. Và như thế, ta đi tìm nhau, tìm nhau giữa vô thường, để mong thấy nhau không bằng ánh mắt, không bằng cái nắm tay, mà bằng một ý nghĩ về nhau. Tìm nhau giữa cõi vô thường, thấy nhau giữa cảnh vô thường và thương nhau trong tưởng vô thường. Và chính trong vô thường ấy, ta mới biết mình mãi thương nhau…

Trần Trọng Hiếu

----------

* Bài vở cộng tác cho trang PG-TT vui lòng e-mail về: phatgiaovatuoitre@gmail.com.