Dạy con, dạy cháu

1. Hôm qua ngồi với một ông bạn mới nghỉ hưu. Chưa tan ấm trà đã đứng phắt: Phải về đi đón cháu, đến giờ rồi.

Ông bạn nửa đùa ca cẩm: Nửa đời làm ô-sin cho Nhà nước, còn phần non nửa tiếp tục làm ô-sin cho con.

Nghe thế tôi chợt nhớ lại thời đánh đế quốc Mỹ, bố ra chiến trường, mẹ tối tăm với ruộng đồng. Con cái chúng lớn lên bên ông bà. Thời nay, bố mẹ chúng cũng leo ra thành phố. Bố theo công trường phu hồ thợ xây, mẹ đi làm người giúp việc. Cũng thế.

Con hư tại mẹ, cháu hư tại bà. Lứa ấy chúng lớn lên cũng có đứa hư, nhưng ít hơn bây giờ.

2. Từ Cộng hòa Czech, một cô bé người Việt tâm sự trên blog:“Hồi ấy cháu ở với bà. Cái gì bà cũng mắng: Con gái con lứa ăn uống thì phải ý tứ, cứ nhồm nhoàm, sộp soạp…Con gái gì mà nằm ềnh trên giường, thấy khách vào nhà cũng không biết ngồi dậy thế hả! Đi đứng ý tứ tý nào, gớm cứ như đám ông mãnh, chạy nhảy vừa vừa thôi, vào đây mà nhặt rau…Hồi ấy cháu ức lắm, thấy bà cay nghiệt. Những lúc ấy mẹ cháu chẳng có ở bên bênh cháu. Nhưng bây giờ đi xa thấy nhớ bà. Bà không còn nữa nhưng nhờ có bà mà cháu biết thêm bao nhiêu điều. Nếu không vì thương cháu luôn răn đe thì cháu không thể biết đúng sai, hu hu…”.

Tôi đọc dòng comment (bình luận) của cô gái người Phú Thọ ấy cũng thấy cay sống mũi, vì thực tình cô nói đúng cái đời thường thôn quê. Trẻ lớn lên cạnh ông bà ít đứa bị hư. Ông bà có nhiều kinh nghiệm sống, chiều cháu nhưng nghiêm khắc nên con cháu được nhờ.

3. Thời bình hôm nay, nơi phố phường con cái có nhà trẻ mẫu giáo mầm non, tối về quẩn quanh bố mẹ được chiều hơn lứa đàn anh đàn chị con đàn thời chiến tranh. Con cái nhà khá giả hoặc con cái quan chức không phải chịu cái khốn khó thời bao cấp vây quanh. Nhà có người giúp việc, khi trái ý nó còn cậy thế bố mẹ để lên mặt lại!

Bây giờ có tiền, một số nhà bù cho con như để cho bõ cái nghèo đói một thời. Thế là chúng ỷ lại vào tiền sinh hư quậy phá, khó bảo. Một số thành hư hỏng hoàn toàn.

Trẻ em đi bụi, có hai loại bụi thuộc hai thái cực: nghèo quá, và giàu quá. Nghèo quá, thì đi bụi lang thang, giàu quá thì bụi phá phách .

Lại nhớ câu tục ngữ: Trong họa chứa phúc/trong phúc ẩn họa có từ bao đời rồi mà rồi mà cuộc sống cứ lặp lại.