Bình Định: Nô nức lễ hội Đô thị Nước Mặn

GNO - Từ ngày 1 đến ngày 3-3 đông đảo người dân ở khắp mọi nơi nô nức về chùa Bà thuộc thôn An Hòa, xã Phước Quang, huyện Tuy Phước (Bình Định) dự lễ hội Đô thị Nước Mặn - lễ hội mang đậm dấu ấn văn hóa của miền đất võ Bình Định. Đây là lễ hội được tổ chức hàng năm bắt đầu từ tối mùng 1 đến mùng 3 tháng 2 âm lịch, nhằm tưởng nhớ công lao khai sinh lập địa của các vị tiền hiền.

Du khách thắp hương cầu may mắn tại chùa Bà

Theo sử sách ghi lại, ngày trước, nơi đây là một vùng hoang vu, không có người dân sinh sống. Vào mùa xuân năm 1471, nhiều cư dân người Việt và một số cư dân người Hoa theo đường biển đến đây để định cư lập nghiệp. Từ đó, nơi đây dần dần hình thành lên những khu dân cư đông đúc và trở thành một đô thị cảng nổi tiếng ở đàng trong thời bấy giờ - Đô thị Nước Mặn (xã Phước Quang ngày nay).

Cảng thị này nổi danh vào thời mở đầu đại thương nghiệp Tây - Đông là nhờ sự cộng sức của người Việt cùng các thương nhân nước ngoài: Nhật Bản, Bồ Đào Nha, Hà Lan, Ý, nhất là người Hoa từ đầu thế kỷ XVII. Đô thị Nước Mặn có trong bản đồ hàng hải quốc tế của người Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha...

Chùa Bà có thời gian hình thành cũng từ khá sớm, sau khi những người Hoa về vùng đất này sinh sống và buôn bán ngày càng phát triển, đã góp công, góp của xây dựng ngôi chùa Bà thờ các vị gồm Thiên Mẫu Thánh Hậu, Bà Thai sanh bảo sản và Thần Hoàng làng… để tưởng nhớ những người có công xây dựng nên Cảng thị Nước mặn và phù hộ cho người đi biển, buôn bán mưa thuận gió hòa, an cư lạc nghiệp.

 
Du khách tham dự lễ hội

Ngày nay, trải qua bao biến cố lịch sử hàng trăm năm dâu bể, thiên nhiên bồi đắp phù sa, cảng thị dần dần không còn, ngày nay chỉ còn sót lại một chiếc dây neo tàu được người dân bảo quản như một tài sản quý của vùng quê.

Trung tâm của đô thị Nước Mặn ngày xưa bây giờ là một làng quê yên tĩnh thuộc xã Phước Quang. Tuy nhiên, chùa Bà vẫn còn (được UBND tỉnh Bình Định công nhận di tích lịch sử văn hoá cấp tỉnh), mặt chùa hướng ra Cảng thị Nước Mặn.

Lễ hội Đô thị Nước Mặn hàng năm như một hồi âm thời phồn vinh của Cảng thị Nước Mặn thời xưa, là biểu tượng của tình giao hữu. Trong suốt 3 ngày đêm, lễ hội diễn ra với nhiều hoạt động văn hóa, thể thao thu hút đông đảo người dân địa phương và du khách thập phương về đây để tham dự lễ hội, đồng thời cũng là dịp đến thắp hương cầu xin một năm mới làm ăn tốt lành tại chùa Bà. So với mọi năm, năm nay lượng du khách đến với lễ hội đông gấp nhiều lần. Chỉ trong ba ngày có khoảng 15-20 ngàn người từ các nơi đến với lễ hội.

 Không khí trong 3 ngày hội ở đây thật nhộn nhịp và sôi động với những trò chơi dân gian truyền thống như kéo co, đập ấm, đua thuyền, đánh bài chòi, hát tuồng... và các cuộc thi đấu thể thao như: bóng đá, bóng chuyền… giữa các xã lân cận.

Lễ hội Đô thị Nước Mặn mang đậm dấu ấn văn hóa của miền đất võ Bình Định

Anh Trần Đình Tài, một người dân ở mãi tận Trà Bồng (Quảng Ngãi) về tham dự lễ hội, cho biết: "Quê tôi ở đây nên từ nhỏ đã được sống trong không khí lễ hội này. Đây là dịp người dân mong chờ nhất trong năm.

Hình ảnh đô thị thuở xưa như lễ rước ngư, tiều, canh, mục, thắp đèn lồng, trò chơi dân gian... được tái hiện sinh động nhắc nhở thế hệ sau biết đến một vùng thương cảng hưng thịnh, tri ân bậc tiền nhân mở cõi hàng trăm năm trước. Bởi vậy, dù cưới vợ lập nghiệp nơi xa nhưng năm nào tôi cũng tranh thủ về dự ngày hội của quê hương".

Còn ông Huỳnh Thái Hùng, một người dân ở Phước Quang cho biết: "Từ xưa đến nay, người dân ở đây không ăn Tết lớn vào 3 ngày Tết như các nơi. Ngày Tết của quê chúng tôi là vào dịp lễ hội này, nhà nào cũng tổ chức tiệc, bà con các nơi tụ hội về thăm hỏi, động viên nhau trong cuộc sống, làm ăn và chúc phúc năm mới được nhiều may mắn…".

Lễ hội Đô thị Nước Mặn được tổ chức hàng năm, là dịp người dân nơi đây tưởng nhớ lại một thời phồn thịnh của vùng đất trên bến dưới thuyền; đồng thời là dịp cho người dân vui chơi, thư giãn để chuẩn bị bước vào một vụ mùa thu hoạch lúa đầu năm.

Bài, ảnh: Ngọc Thái