Con kỳ lân bằng gốm độc đáo

 Trong căn nhà của anh  Phan Bình Dương (SN 1967) trên đường Hồng Bàng, Nha Trang hiện đang lưu giữ một con kỳ lân bằng gốm cổ hơn 200 năm tuổi khá độc đáo. Đây là con kỳ lân thuộc vào hàng hiếm do tình cờ anh có được.
 Con kỳ lân trên được làm thủ công, nặng 12kg, cao 50m và  bề ngang 45cm. Mặc dù thời gian  đã chồng chất nhưng nước men còn rất tốt với hai màu men  xanh và tím, thân có thêm màu trắng. Trên đầu kỳ lân còn phủ thêm một lớp men quý để bảo vệ. 

Kỳ lân là một trong tứ linh (long, ly, qui, phụng). Theo  người xưa thì kỳ lân thuộc loài nai, hình dáng giống như hươu, mình vằn, đuôi giống đuôi trâu, vú giống như vú ngựa, có một sừng trên đầu, tính khí rất hiền lành, khi xuất hiện thì mang điềm lành đến cho mọi người. Kỳ lân là con vật trong truyền thuyết, cho nên hình dạng thường tùy người tạc nghĩ ra mà thành. Có thể từ ngàn xưa, vào thuở hồng hoang, kỳ lân có mặt trên trái đất, nhưng sau đó đã biến mất như loài khủng long. Kỳ lân có mặt ở nhiều nước phương Đông với hình dạng khác nhau. Kỳ lân Việt Nam còn được gọi là con ly, con kỳ lân thông dụng đầu nửa rồng nửa thú, đôi khi chỉ có một sừng, mắt quỷ, mũi sư tử, miệng rộng, thân ngựa, chân hươu, đuôi bò. Từ những tiêu chuẩn đó thì thấy con kỳ lân hiện do anh Dương lưu giữ đẹp và hiền lành hơn nhiều. Đặc biệt, chân con kỳ lân này lại để lên thân hình một con kỳ lân khác, trong khi bình thường thì kỳ lân gác chân lên một quả cầu.

 Nguyên con kỳ lân này đặt trong sân một ngôi chùa ở Bình Định, một người đến chùa nhìn thấy đã đem về để trong nhà chơi. Cách đây mấy tháng, ghé Bình Định tìm cây cảnh, anh Dương gặp con kỳ lân gốm độc đáo này, và cơ duyên khi anh được chủ nhân của món gốm cổ trao lại, để cùng anh về Nha Trang.

Mặc dù không chuyên về cổ vật, nhưng qua nghiên cứu và học hỏi cũng như tiếp cận với giới chơi cổ vật, anh Dương thấy con kỳ lân này khá đặc biệt khi nghệ nhân tạo ra nó hướng về cái thiện với bàn chân chỉ có bốn móng.

Việc xác định niên đại của con kỳ lân cũng như xuất xứ của nó thuộc về các nhà nghiên cứu, chắc phải mất nhiều thời gian. Anh Dương mong muốn có  một chỗ xứng đáng cho con kỳ lân trong bảo tàng. Nhân kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội anh sẽ đem con kỳ lân này ra Hà Nội, trưng bày để mọi người cùng chiêm ngưỡng.