“Nội quy về Tăng sự đã được soạn thảo kỹ lưỡng”

GN - Đó là đánh giá của HT.Thích Thiện Pháp, Phó Chủ tịch Thường trực HĐTS kiêm Trưởng ban Tăng sự T.Ư GHPGVN trước thềm khóa tập huấn Nội quy Ban Tăng sự Trung ương nhiệm kỳ 2017-2022 được tổ chức vào ngày 26-11 tại TP.HCM.

- Khóa tập huấn là sáng kiến của ngành Tăng sự trong nhiệm kỳ hoạt động mới 2017-2022 của Giáo hội, với mục tiêu cập nhật và phổ biến các nội dung cơ bản của Nội quy Tăng sự vừa được Ban Thường trực HĐTS ban hành và có hiệu lực áp dụng kể từ ngày 18-9-2018.

Tăng sự là một trong những ban chuyên ngành quan trọng được hình thành ngay khi Đại hội thành lập Giáo hội vào năm 1981 được tổ chức nhằm giám sát, hướng dẫn các tự viện, Tăng Ni tuân thủ Giới luật, chấp hành Hiến chương, các Quy chế của Giáo hội và Nội quy Ban Tăng sự Trung ương, đồng thời cũng để giám sát, hộ trì việc tu học, hành đạo, sinh hoạt của Tăng Ni và hoạt động Phật sự của tự viện. Từ đó có thể thấy, hoạt động của ngành Tăng sự mang tính bao quát và toàn diện đối với đời sống Tăng Ni và sinh hoạt tự viện GHPGVN; chính vì vậy, Nội quy Tăng sự qua thời gian, gắn với mỗi nhiệm kỳ cũng cần được điều chỉnh, thay đổi cho phù hợp với xu thế, nhu cầu, hướng phát triển chung của xã hội và Giáo hội.

Đây là một xu thế tất yếu không thể tránh khỏi, một mặt đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp và trách nhiệm của Tăng Ni, tự viện, mặt khác giúp Giáo hội tạo ra hành lang pháp lý cần thiết và đầy đủ để điều chỉnh những vấn đề phát sinh mà trước kia chưa có hoặc chưa cần thiết. Trước yêu cầu trên, lần này Giáo hội quyết tâm tổ chức một khóa tập huấn chuyên ngành về Tăng sự với phương thức tiến hành sẽ khác so với những hội nghị, hội thảo đã từng thực hiện trong quá khứ để đạt các mục tiêu đề ra.

Cái khác đó cụ thể sẽ khác như thế nào, bạch Hòa thượng?

- Vì là khóa tập huấn nên sẽ không có đọc tham luận hay báo cáo kết quả hoạt động; phần lớn thời gian dành để giải thích, phân tích rõ hơn, cụ thể hơn về nhu cầu, lý do cần ban hành, nội dung chi tiết các quy điều được xây dựng trong bản nội quy. Đại diện Ban Tăng sự T.Ư cũng sẽ hướng dẫn đại biểu tham dự cách thức áp dụng trong các trường hợp cụ thể.

Ngoài ra, trong dịp này, toàn thể đại biểu còn có cơ hội nêu những vấn đề phát sinh tại địa phương và thảo luận cách thức vận dụng Nội quy Ban Tăng sự T.Ư để giải quyết như là bài học kinh nghiệm cho các địa phương khác.

Với các mục tiêu và cách thức thực hiện như đã nêu, Ban Tổ chức khóa tập huấn chỉ mời chọn lọc chư tôn giáo phẩm lãnh đạo Ban Thường trực HĐTS, Ban Tăng sự T.Ư và chư tôn đức lãnh đạo chủ chốt của Ban Tăng sự các tỉnh, thành tham dự mà không mở rộng đại trà để mang lại hiệu quả tốt nhất.

Nhiều câu hỏi liên quan đến Tăng sự được nêu ra sau buổi thuyết trình về Nội quy Tăng sự mới

do TT.Thích Thiện Thống trình bày tại Việt Nam Quốc Tự chiều 2-11-2018 - Ảnh: B.Toàn

Hòa thượng đánh giá như thế nào về bản Nội quy Ban Tăng sự Trung ương vừa được ban hành?

- Nội quy Ban Tăng sự T.Ư nhiệm kỳ 2017-2022 hiện tại được áp dụng có tất cả 15 chương, 95 điều. Đây là một trong những văn bản pháp quy quan trọng của Giáo hội, đề cập đến tổ chức, quyền hạn của Ban Tăng sự T.Ư và các tỉnh, thành; thành phần Tăng Ni trong Giáo hội; tài sản và quản lý tự viện; quyền khiếu nại của trụ trì tự viện; các vấn đề liên quan đến xuất gia, cầu thầy y chỉ, hoàn tục, bổ nhiệm trụ trì, tấn phong giáo phẩm, an cư và giới đàn; sắc phục, hoạt động, khen thưởng và kỷ luật Tăng Ni.

Quá trình soạn thảo bản nội quy diễn ra trong một thời gian khá dài trên cơ sở kế thừa các văn bản từ những nhiệm kỳ trước đây và có nghiên cứu, bổ sung các quy điều mang tính thời sự, tác động trực tiếp đến đời sống của chư Tăng Ni, sinh hoạt của tự viện trong giai đoạn hiện nay.

Sau khi hoàn tất công tác soạn thảo, chúng tôi đã công bố dự thảo nội quy tại các hội nghị của Giáo hội trong cả nước, bao gồm: Hội nghị sinh hoạt hành chính Giáo hội dành cho các tỉnh thành phía Bắc từ 10 đến 12-5-2018 tại chùa Bái Đính, Ninh Bình; Hội nghị Ban Thường trực HĐTS vào giữa năm 2018; Hội nghị sinh hoạt hành chánh Giáo hội dành cho các tỉnh, thành phía Nam từ 10 đến 12-9-2018 tại thiền viện Quảng Đức, TP.HCM (Văn phòng II TƯGH). Chúng tôi đã nhận được khá nhiều ý kiến đóng góp từ chư tôn đức lãnh đạo Phật giáo các ban, ngành viện T.Ư, Ban Trị sự GHPGVN các tỉnh, thành và chư Tăng Ni trong cả nước để điều chỉnh, hoàn thiện bản Nội quy.

Chúng tôi đánh giá, Nội quy Ban Tăng sự T.Ư nhiệm kỳ 2017-2022 được chuẩn bị nghiêm túc, kỹ lưỡng, chu đáo và đầy tinh thần cầu thị, có xét đến các yếu tố khác nhau để đảm bảo việc thi hành, áp dụng trong thực tiễn được tốt đẹp. Ngoài ra, có đến 3 chương và 10 điều hoàn toàn mới được bổ sung trong lần ban hành này để điều chỉnh các vấn đề mang tính thực tiễn.

Trong dịp trả lời phỏng vấn báo Giác Ngộ năm 2015 và 2016 nhân các hội nghị toàn quốc ngành Tăng sự toàn quốc, Hòa thượng đã từng đề cập đến việc một số Ban Trị sự GHPGVN tỉnh, thành tổ chức Đại giới đàn thiếu tính định hướng và chưa quy củ, cần có sự điều chỉnh của Giáo hội. Ngoài ra, Giáo hội cũng đang hướng đến việc ứng dụng công nghệ hiện đại trong hoạt động quản lý Tăng Ni. Kết quả các dự tính này đến nay ra sao, thưa Hòa thượng?

- Trong nhiệm kỳ trước, do thiếu sự điều phối, một số tỉnh thành đã không đồng bộ, nhất quán trong công tác tổ chức Đại giới đàn, dẫn đến tình trạng Tăng Ni khi đăng ký thọ giới tại địa phương này không đáp ứng được các điều kiện đặt ra, nhưng liền sau đó đến địa phương khác thì lại được đăng đàn. Ngoài ra, còn có trường hợp, địa phương mở Đại giới đàn nhưng số lượng giới tử quá nhiều hoặc quá ít, không đảm bảo sự trang nghiêm, quy củ.

Giáo hội thể hiện sự quan tâm sâu sắc đến hiện tượng này và đã có sự điều chỉnh ngay trong Nội quy Ban Tăng sự mới khi cho phép Ban Trị sự GHPGVN tỉnh không đủ điều kiện tổ chức Đại giới đàn có thể tổ chức tiểu giới đàn truyền giới Sa-di, Sa-di-ni, Thức-xoa-ma-na. Riêng Tăng Ni giới tử thọ Tỳ-kheo, Tỳ-kheo-ni sẽ được Ban Trị sự Giáo hội cấp tỉnh giới thiệu đăng ký thọ giới tại các tỉnh, thành khác.

Cũng cần nói thêm, qua quan sát, trong khoảng thời gian đầu nhiệm kỳ 2017-2022, đã có 15 tỉnh, thành xin phép tổ chức Đại giới đàn gồm Hà Nội, TP.HCM, Long An, Đồng Tháp, Bến Tre, Cần Thơ, Quảng Trị, Hậu Giang, Lâm Đồng, Bà Rịa-Vũng Tàu, Đà Nẵng, An Giang, Bình Phước, Nam Định, Bắc Ninh được Trung ương Giáo hội cho phép và đã tổ chức khá đồng nhất, trang nghiêm, đúng trình tự, thủ tục và Luật Phật chế định. Trên cơ sở đó, Giáo hội đã cấp 5.106 chứng điệp thọ giới trong giai đoạn này.

Việc ứng dụng công nghệ hiện đại trong quản lý Tăng Ni cũng là kết quả Hội nghị Tăng sự toàn quốc năm 2015. Nghị quyết của Hội nghị có đề cập đến tiến trình xây dựng kế hoạch chi tiết thực hiện thiết lập phần mềm quản lý và cấp đổi Giấy chứng nhận Tăng Ni, Chứng điệp thọ giới, An cư kiết hạ mới (thiết lập phần mềm, mẫu Giấy chứng nhận Tăng Ni, Chứng điệp thọ giới, An cư kiết hạ, lộ trình thời gian thực hiện) và kế hoạch tổ chức tổng thống kê Tăng Ni, tự viện toàn quốc. Đây là một dự án lớn và cần có quá trình chuẩn bị nghiêm túc, cân nhắc nhiều khía cạnh khác nhau. Đến nay đã có một số tỉnh, thành thử nghiệm việc cấp thẻ từ để quản lý thành viên Ban Trị sự, thành viên các ban ngành trực thuộc và Ban Tăng sự T.Ư đang xem xét mức độ hiệu quả của công tác này để lấy đó làm kinh nghiệm cho việc ứng dụng công nghệ hiện đại trong việc quản lý Tăng Ni thời gian tới.

Chân thành cảm ơn Hòa thượng!

Bảo Thiên thực hiện