Xả chấp

Từ kinh Nguyên thủy đến kinh điển Đại thừa, tại sao nhiều như vậy. Vì người được Phật giáo hóa khác nhau về suy nghĩ, về cuộc sống, gọi là nghiệp khác, tức bệnh khác, phải sử dụng thuốc khác; đó là điểm quan trọng chúng ta phải nhận biết.

Người được Phật cứu sống, chấp chặt mà nói rằng thuốc họ sử dụng là của Phật trị được bá bệnh. Từ sự cố chấp này, sau khi Phật vào Niết-bàn, mới phân chia tông phái, vì họ sử dụng một thứ thuốc và chỉ biết thuốc này thôi.

Hiện nay, ở thế kỷ XXI, phải có tầm nhìn tổng quát là nhìn Khổ đế và Tập đế. Chúng ta quan sát xã hội ngày nay, thấy mọi người khổ không giống nhau, các quốc gia cũng khổ không giống nhau và các tôn giáo cũng vậy.

Quý thầy cô làm đạo, phải quan sát cái khổ của họ là gì và tại sao họ khổ. Hoặc thấy nỗi khổ của các tôn giáo, của các nhà truyền giáo, mỗi người có hoàn cảnh khác nhau và cũng thấy cái khổ của giai cấp và từ cái khổ này mà họ có suy nghĩ khác nhau. Thấy đúng như vậy là thấy theo Phật giáo Nguyên thủy. Nếu không thấy nỗi khổ của họ, không thấy nguyên nhân của khổ, ta không thể xóa khổ cho họ.

Chúng ta thường nói có 84.000 pháp tu đối trị 84.000 phiền não trần lao của chúng sanh; thực tế là nhà tu chúng ta phải có tầm nhìn thấy được 84.000 căn bệnh của chúng sanh, nếu không thấy, chúng ta không chữa được bệnh, lại làm bệnh họ nặng thêm.

Vì vậy, cần cố gắng học và thực tập pháp Phật để chúng ta có trí tuệ thực sự mới thấy được xã hội. Kinh Pháp hoa nói rằng Phật thấy từ địa ngục A-tỳ cho đến Trời Sắc cứu cánh, thấy rõ từng hoàn cảnh và thấy đúng như vậy, cứu được người thì sẵn lòng giúp.

Trên bước đường hành đạo, Phật không có sai lầm, nên Ngài giáo hóa người mới không bị hại. Chúng ta thấy còn sai lầm, nên giáo hóa mà mình bị hại.

Như vậy, có nhiều pháp môn tu khác nhau, nhiều bộ kinh khác nhau để đối trị tất cả bệnh của chúng sanh. Kinh Dược Sư cũng vậy, cho chúng ta cái nhìn mới mang dáng dấp siêu hình để chúng ta nhìn thực tế xã hội và nhìn xa hơn.

Nhìn thực tế xã hội chỉ có Tỳ-kheo và Phật tử, chúng ta gọi là có bốn chúng xuất gia và tại gia. Nhưng Phật giáo Nguyên thủy mở tầm nhìn thêm, nếu có thực tập Thiền quán, họ thấy có chư Thiên và nhìn xa nữa, không cố chấp, thấy có Bồ-tát Di Lặc và thấy tiền thân của Phật Thích Ca hành Bồ-tát đạo trong kinh Bổn sanh, Bổn sự. Kinh này ghi những lời thuyết pháp của Phật, cho thấy Phật dùng vô số phương tiện, khi Ngài nói việc mình, khi nói việc của các Đức Phật. Nói việc của Ngài là Ngài khẳng định đã từng tu hạnh này mà được quả này. Giáo hóa của Đức Phật quá đặc sắc, nên người ta khen ngợi Ngài là nhà giáo dục đặc thù. Đôi khi Phật chỉ kể chuyện, nhưng làm cho người nghe được an vui, giải thoát.

Trước kia, Hòa thượng Hộ Giác trước khi giảng pháp, thường kể một đoạn kinh Bổn sanh để người nghe chấp nhận và thực tập được. Hòa thượng Hộ Giác xuất gia theo Nam tông, nhưng khi thành lập Ủy ban Liên phái Bảo vệ Phật giáo, ngài mặc áo Bắc tông để sống chung hài hòa với chư tôn đức Bắc tông.

Mở rộng tầm nhìn từ Nguyên thủy nhìn lên, cho đến kinh Pháp hoa, theo đó người đắc La-hán mà không tin Đại thừa thì không phải là La-hán, không phải đệ tử Phật.

Hòa thượng Siêu Việt tu theo Nguyên thủy, nói rằng Ngài tin Bồ-tát Di Lặc, nhưng không tin Bồ-tát Quan Âm, Văn Thù…  Tin Di Lặc nghĩa là đã tin Đại thừa. Và trong bảy Đức Phật quá khứ theo Đại thừa, Ngài chỉ tin  Phật Câu Lưu Tôn, Phật Câu Na Hàm Mâu Ni, Phật Ca Diếp và tin trong tương lai, Di Lặc thành Phật. Tin như vậy cũng tốt, nghĩa là tin ngoài Đức Phật Thích Ca cũng có người thành Phật, đó là cái nhìn chính xác. Còn người cố chấp chỉ tin có Phật Thích Ca thôi.

Từ góc nhìn này, tôi chia sẻ kinh Dược Sư với các thầy Nam tông được họ chấp nhận. Thiết nghĩ chúng ta giảng kinh Đại thừa như thế nào để người theo Nguyên thủy, hay Kim Cang thừa cũng chấp nhận.

Thực tế tôi thấy Đức Đạt Lai Lạt Ma rất khéo điểm này mà ta phải học theo. Ngài giảng Kim Cang thừa, nhưng người theo Đại thừa và Nguyên thủy đều chấp nhận, mà cũng không làm mất lòng các tôn giáo khác. Có thể nói Phật giáo ở thế kỷ XXI chính là tôn giáo thực sự mà nhân loại cần đến.

Tôi đã chia sẻ kinh Dược Sư với chư tôn đức thuộc Phật giáo Nguyên thủy. Kinh Đại thừa nhìn về Phật Dược Sư như thế nào. Đương nhiên Phật giáo Nguyên thủy không tin Văn Thù Bồ-tát là không tin có người tên Văn Thù, vì  thực sự đâu có Văn Thù nào trên cuộc đời này. Vì vậy, tôi nói nếu các thầy thực tập 37 trợ đạo phẩm, cuối cùng là tuệ sanh. Quá trình tu từ giới sanh định, từ định sanh huệ. Đầu tiên giữ đức hạnh là tu giới, tập trung tư tưởng là định và cuối cùng sanh trí tuệ.

Vì vậy, tôi không hiểu Văn Thù là con người, nhưng hiểu Văn Thù tiêu biểu cho trí tuệ. Vì do thực tập Thiền quán, trí tuệ tôi sanh, tôi nói trí tuệ này là Văn Thù, kinh Đại thừa gọi là ngũ trí nghiêm thân đại trí Văn Thù Sư Lợi Bồ-tát, tức trí Văn Thù bao hàm trí thế gian và trí xuất thế gian. Từ Nhứt thiết trí, đến Đạo chủng trí và Nhứt thiết chủng trí, Văn Thù có đầy đủ.

Kinh Dược Sư nói Văn Thù hỏi Phật về công đức của các Đức Phật, tức Văn Thù là trí tuệ hỏi lại Phật Thích Ca tu thế nào thành Phật và thành Phật rồi, Ngài làm gì; đó là điểm quan trọng nhất của kinh Dược Sư. Và tất cả chúng ta tu theo Phật, đều có câu hỏi này.

Đức Phật trả lời thế nào. Phật không nói Ngài, nhưng giới thiệu Phật Dược Sư. Phật nói rằng từ đây hướng đến phương Đông cách mười muôn ức cõi nước chư Phật, có một thế giới tên là Tịnh Lưu Ly, Giáo chủ cõi này là Phật Dược Sư Lưu Ly Quang Vương Như Lai. Mọi người tôn kính, vì Ngài biết rõ thật tướng các pháp, giải được mọi việc xảy ra trong đời và vượt khó khăn, làm Thầy trời người, là bậc tôn quý. Câu này tôi dịch nghĩa từ mười hiệu của Đức Phật là  “Như Lai, Ứng cúng, Chánh biến tri, Minh hạnh túc, Thiện thệ, Thế gian giải, Vô thượng sĩ, Điều ngự trượng phu, Thiên nhơn sư, Phật, Thế Tôn”.

Nếu Phật Thích Ca nói thẳng rằng Ngài có mười hiệu, người ta sẽ nói Ngài chấp ngã. Để giúp mọi người không hiểu lầm, Ngài dùng phương tiện bằng cách giới thiệu Phật Dược Sư có mười hiệu. Nghe vậy, tôi đối chiếu Phật Dược Sư và Phật Thích Ca, thấy hai Ngài giống nhau ở điểm cả hai đều hành Bồ-tát đạo và đều phát đại nguyện. Riêng Phật Dược Sư khi còn tu đạo Bồ-tát, có phát 12 đại nguyện khiến cho hữu tình cầu chi được nấy.

Tóm lại, giáo pháp của Phật xuyên suốt từ kinh Nguyên thủy cho đến kinh diển Đại thừa để thích ứng với từng quốc độ, từng thời kỳ, từng văn hóa của những dân tộc khác nhau theo trí giác của chư vị Tổ sư hoằng truyền Chánh pháp. Nhờ đó, thắp sáng ngọn đuốc trí tuệ của Như Lai, dẫn dắt nhân loại vượt qua sông mê biển khổ đến bờ giác ngộ, giải thoát.

Nhận thức vững chãi về tính xuyên suốt của Phật pháp mãi mãi là chất liệu quý báu vô cùng có công năng gắn kết tất cả đệ tử Phật cùng sống hài hòa và mở rộng Phật đạo đến mọi chân trời, xây dựng được thế giới an lạc, hòa bình và phát triển.