GNO - Ngày nay nhiều người bắt đầu ăn chay với nhiều lý do khác nhau. Một số người muốn sống thọ hơn và khỏe mạnh hơn. Một số người muốn ăn chay để góp phần hạn chế ô nhiễm môi sinh. Số khác chuyển sang cai thịt vì muốn bảo vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên hoặc do tình yêu thương động vật và không nỡ ăn thịt chúng.

Rất nhiều các nghiên cứu khoa học đều xác chứng những lợi ích về mặt sức khỏe và môi trường do việc ăn chay mang lại.

Thực phẩm chay - Ảnh minh họa

Ở Hoa Kỳ, chính quyền Liên bang còn khuyên người dân điều chỉnh chế độ dinh dưỡng bằng các sản phẩm từ ngũ cốc, rau củ và trái cây. Và khoảng 70% bệnh tật, trong đó có 1/3 bệnh ung thư các loại được giảm xuống đều có liên quan đến việc ăn chay.

Khi ăn chay, có thể giảm nguy cơ mắc các bệnh thoái hóa mãn tính như: béo phì, bệnh động mạch vành, cao huyết áp, tiểu đường và các chứng bệnh ung thư như: ung thư ruột kết, ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt, ung thư dạ dày, phổi và ung thư thực quản.

Sau đây là những lý do để bạn cân nhắc về việc có nên chuyển sang ăn chay hay không:

Ăn chay giúp tránh một số bệnh tật

Người ăn chay hoàn toàn (không ăn thịt và các thực phẩm có nguồn gốc động vật) sẽ khỏe mạnh hơn những người ăn kiêng, đặc biệt là khả năng ngăn ngừa, điều trị hoặc làm thay đổi diễn tiến của bệnh tim mạch và giảm nguy cơ ung thư.

Người ăn chay có hàm lượng chất béo hấp thụ thấp, là cách hiệu quả nhất để chặn đứng sự phát triển và ngăn ngừa hoàn toàn bệnh động mạch vành.

Theo thống kê, các bệnh về tim mạch là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu cho khoảng một triệu người ở Hoa Kỳ mỗi năm. Tuy nhiên theo TS.Y khoa Joel Fuhrman thì “tỉ lệ người tử vong do các bệnh tim mạch giảm xuống đối với những người ăn chay”.

Trên thực tế, người ăn chay luôn khỏe mạnh hơn người ăn thịt vì họ tiêu thụ chất béo động vật và cholesterol ít hơn với chế độ ăn nhiều chất xơ và các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa.

Ăn chay giúp giảm cân

Lý do khiến tăng cân và dẫn đến bệnh tật là do ăn nhiều các chất béo bão hòa, nhiều carbohydrate,  thức ăn chế biến sẵn và nghèo chất xơ. Theo Trung tâm Phòng và Kiểm soát Bệnh tật (CDC) và Trung tâm Thống kê Y tế Quốc gia, có đến 64% người lớn và 15% trẻ em ở độ tuổi từ 6 đến 19 bị thừa cân và có nguy cơ cao đối với các bệnh liên quan đến thừa cân như: bệnh tim, đột quỵ và tiểu đường.

Cuộc nghiên cứu do TS.Y khoa Dean Ornish - Giám đốc Viện Nghiên cứu Y tế Dự phòng ở Sausalito (California) thực hiện từ năm 1986 đến 1992 cho thấy, những người thừa cân nếu chuyển sang ăn chay có thể giảm trung bình 10 kg trong năm đầu tiên và sẽ không tăng cân thêm trong 5 năm tiếp theo. Như vậy, họ có thể giảm cân mà không cần phải tính toán lượng calories đưa vào cơ thể và cũng không có cảm giác đói khi giảm cân bằng ăn chay.

Ăn chay giúp sống thọ hơn

Theo TS.Y khoa Michael F. Roizen, người ăn chay có thể có thêm 13 năm sống khỏe mạnh trong quỹ thời gian sống của mình, so với người ăn thịt. Người ăn nhiều chất béo bão hòa từ thịt động vật bốn chân sẽ có tuổi thọ ngắn hơn và mắc nhiều bệnh hơn khi về già. Các thực phẩm từ động vật làm tắt nghẽn động mạch, làm tiêu tốn năng lượng và làm trì trệ hệ miễn dịch.

Một bằng chứng khác là một cuộc nghiên cứu kéo dài suốt 30 năm đối với cư dân vùng Okinawa (Nhật Bản) - người có tuổi thọ cao nhất Nhật Bản và thế giới là do họ ăn ít các thực phẩm chứa carbohydrate, tăng khẩu phần rau củ quả giàu chất xơ và đậu nành.

Ăn chay giúp xương chắc khỏe hơn

Khi lượng calcium trong máu không đủ, cơ thể sẽ tự động chắt lọc calcium từ xương. Kết quả của quá trình chuyển hóa này về lâu dài làm cho xương có những lỗ hổng li ti và bị xốp đi. Đa phần bác sĩ khuyên chúng ta nên bổ sung lượng calcium cho cơ thể qua ăn uống và thực phẩm. Thực phẩm còn chứa phosphorus, magnesium và vitamin D - những yếu tố cần thiết để cơ thể hấp thụ và sử dụng calcium.

Những người không hợp với lactose có thể thường xuyên hấp thụ được một lượng nhỏ các sản phẩm từ bơ sữa như sữa chua, phô-mai và các loại sữa không chứa lactose. Và nếu kiêng luôn cả các sản phẩm từ bơ sữa, cơ thể vẫn có thể hấp thu được calcium từ các loại đậu được phơi khô (hoặc sấy khô), đậu hủ, sữa đậu nành hoặc các loại rau cải có màu xanh đậm.

Ăn chay giúp giảm nguy cơ các bệnh liên quan đến thực phẩm

Theo báo cáo của CDC, các bệnh có liên quan đến thực phẩm chiếm khoảng 76 triệu ca bệnh được xử lý mỗi năm, dẫn đến 325.000 ca nhập viện và 5.000 ca tử vong tại Hoa Kỳ.

Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cho biết, các loại thực phẩm giàu đạm như thịt gia súc, gia cầm và hải sản thường là nguyên nhân gây các trận bùng phát những loại bệnh này.

Ăn chay giúp làm giảm các triệu chứng do mãn kinh

Đậu nành có chứa nhiều phytoestrogens - một hợp chất có nguồn gốc từ thực vật có tác dụng gần giống như estrogen (nội tiết tố nữ) có thể làm tăng hoặc giảm mức estrogen và progesterone, giúp duy trì sự cân bằng của hai yếu tố này làm cho quá trình tiền mãn kinh và mãn kinh diễn ra nhẹ nhàng hơn.

Ngoài đậu nành ra, phytoestrogens còn được tìm thấy trong hàng trăm loại thực phẩm khác như: táo, củ cải đường, trái anh đào, tỏi, quả chà là, trái ô liu, quả mâm xôi, bí và khoai lang, khoai mỡ... Vì giai đoạn này có thể gây tăng cân nên chế độ ăn chay có thể giúp ngăn chặn việc tăng cân.

Ăn chay mang lại nhiều năng lượng hơn

Nguồn dinh dưỡng tốt sẽ giúp sản sinh ra nguồn năng lượng tốt, giúp bạn hoạt động hiệu quả trong cuộc sống hàng ngày. Quá nhiều mỡ trong máu đồng nghĩa với việc các động mạch bị tắt nghẽn và các tế bào, cơ sẽ không được cung cấp đủ lượng oxy cần thiết.

Chế độ ăn chay không có cholesterol sẽ giúp tỉnh táo hơn sau mỗi buổi sáng thức dậy. Và ngũ cốc, các thực phẩm họ đậu, trái cây và rau củ sẽ năng lại nhiều năng lượng tốt cho cơ thể.

Ăn chay tốt cho hệ tiêu hóa và bài tiết

Rau cải với nhiều chất xơ cần thiết sẽ giúp bài thải độc tố trong hệ tiêu hóa, sẽ hạn chế được các chứng táo bón, bệnh trĩ và viêm ruột thừa.

Ăn chay giúp tránh các hóa chất độc hại

Cục Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA) cho biết có gần 95% dư chất hóa chất có trong thịt, cá và các sản phẩm bơ sữa. Nhất là trong cá, có nhiều chất sinh ung thư như PCBs, DDT và các kim loại nặng như: thủy ngân, thạch tín, chì, cadmium; và những chất này không thể loại bỏ được khi chế biến hoặc đông lạnh.

Thịt và các sản phẩm bơ sữa có thể chứa các hợp chất béo hữu cơ và hormones không tốt cho cơ thể.

Ăn chay góp phần giảm ô nhiễm

Ngành công nghiệp súc sản gây ra nhiều ô nhiễm cho môi trường. Theo EPA, hóa chất và chất thải từ động vật từ các nông trại hoặc nhà máy súc sản làm ô nhiễm sông và suối cách đó nhiều cây số và là nguy cơ đe dọa nguồn nước sạch hiện nay.

Ăn chay làm giảm nạn đói

“Tại Hoa Kỳ, có khoảng 70% thực vật được trồng để nuôi gia súc và động vật. 7 tỷ con gia súc tiêu thụ gấp 5 lần lượng thực vật cung cấp cho cả dân số Hoa Kỳ. Nếu lượng thực vật được trồng để nuôi gia súc được người dân dùng trực tiếp thì sẽ đủ cung cấp cho 800 triệu người.” ông David Pimental - GS. Sinh thái học tại Đại học Cornell cho biết.

Và nếu lượng thực vật này được xuất khẩu thì sẽ mang về cho chính phủ Hoa Kỳ một lượng lớn Mỹ kim mỗi năm.

Ăn chay giúp tiết kiệm tiền

Tiền mua thịt chiếm 10% chi phí thực phẩm của dân Hoa Kỳ. Ăn rau củ quả và ngũ cốc sẽ giúp thay thế cho gần 91 kg thịt bò, gà và cá cho mỗi người, mỗi năm và sẽ cắt giảm chi phí thực phẩm cá nhân đến trung bình khoảng 4.000 đô-la mỗi năm.

Bữa ăn chay luôn nhiều sắc màu

Trong rau củ quả có chứa nhiều chất phytochemicals, chia làm hai nhóm chính là carotenoids and anthocyanins. Các chất này giúp tăng cường hệ miễn dịch và phòng tránh một số bệnh.

 Các loại có màu vàng và cam như: cà-rốt, cam, khoai lang, xoài, bí đỏ và bắp thuộc nhóm carotenoids. Các loại rau cải có màu xanh hoặc lá màu xanh cũng rất giàu carotenoids. Các loại màu đỏ, xanh dương và tím có chứa anthocyanins.

Căn cứ vào màu sắc, có thể đảm bảo bữa ăn đầy đủ các nhóm chất cần thiết.

Trần Trọng Hiếu
(Theo The Vegetarian Times)