Tự kể chuyện mình

Bài trên Báo Giác Ngộ số 1123 - Thiết kế: Phòng Mỹ thuật BGN/Tống Viết Diễn
Bài trên Báo Giác Ngộ số 1123 - Thiết kế: Phòng Mỹ thuật BGN/Tống Viết Diễn
0:00 / 0:00
0:00
GN - Ajaan Mahā Boowa (1913-2011) trụ trì thiền viện Baan Taad nằm tại vùng nông thôn gần ngôi làng nơi ngài đã sinh ra.

Sau khi rời trường học, ngài xuất gia tại chùa Bodhisomporn ở Udonthani (Thái Lan). Khi đến tuổi trưởng thành, ngài được thọ giới Tỳ-kheo và ít lâu sau, ra đi tìm vị thầy dạy thiền cho mình. Được dẫn tới gặp ngài Ācariya Mun (Bhuridatta Thera) và Mahā Boowa nói rằng ngay khi gặp Ācariya Mun, ngài lập tức biết rằng đó là vị thầy của mình.

Ngài đã tu học dưới sự hướng dẫn của Ācariya Mun trong 9 năm cho đến khi Ācariya Mun mất vào tuổi 80. Sau đó, Ācariya Mahā Boowa tự mình tu tập trong rừng núi Thái Lan. Tiếp đó, ngài đi khắp các vùng trên đất nước, gần như đã qua tất cả các tỉnh. Khi ngài được các thí chủ dâng cúng mảnh đất gần làng của ngài để xây một thiền viện, từ đó ngài không du hành nữa mà trụ tại thiền viện đó 1.

***

Mẹ tôi là một người phụ nữ kiên nhẫn và tận tụy tuyệt vời. Bà nói rằng trong 16 đứa con bà sinh ra, tôi là đứa gây rắc rối nhất khi còn trong bụng mẹ. Lúc thì tôi nằm im như chết, khi thì đạp tứ tung đến nỗi bà nghĩ tôi sắp chết. Càng gần ngày sinh, các trạng thái đó càng trở nên tồi tệ.

Ngay trước khi tôi được sinh ra, cả cha và mẹ tôi đều có một giấc mơ tốt lành. Cha tôi mơ thấy ông nhận được một con dao rất sắc, đầu nhọn, với tay cầm bằng ngà voi và vỏ dao bọc bằng bạc. Cha tôi cảm thấy rất hài lòng.

Mẹ tôi thì mơ thấy mình nhận được một đôi bông tai vàng rất đẹp đến nỗi bà không thể cưỡng lại sự cám dỗ để đeo chúng vào tai, và tự ngắm nghía mình trong gương. Càng ngắm, bà càng thêm thích thú.

Ông tôi giải mộng rằng hai giấc mơ này có nghĩa là cuộc sống của tôi sẽ đi theo một trong hai thái cực. Nếu chọn đi theo ác nghiệp, tôi sẽ là tên tội phạm đáng sợ nhất trong thời đại của tôi. Tính cách của tôi đáng sợ đến nỗi tôi sẽ trở thành một ông trùm tội phạm táo bạo và hung tợn chưa từng có. Người sẽ không bao giờ để cho mình bị bắt sống và bị cầm tù, mà sẽ trốn trong rừng và chiến đấu đến chết với nhà chức trách.

Mặt khác, nếu tôi chọn đi theo nghiệp lành, lòng tốt của tôi sẽ không có ai sánh bằng. Chắc chắn tôi sẽ thành người xuất gia và là phước điền cho mọi người.

Đến tuổi trưởng thành, tôi thấy tất cả các chàng trai đều lập gia đình, nên tôi nghĩ đó cũng là điều tôi muốn. Một ngày nọ, có lão thầy bói đến viếng nhà bạn tôi. Trong lúc trò chuyện, bạn tôi thốt lên rằng anh ta muốn xuất gia làm tu sĩ. Ông lão có vẻ hơi khó chịu, sau đó yêu cầu được xem tay chàng trai.

- Để ta xem chỉ tay của cháu. Xem liệu cháu có thực sự trở thành một nhà tu hành không. Ồ! Nhìn kìa! Chắc chắn cháu không thể nào xuất gia.

- Nhưng cháu thực sự muốn xuất gia!

- Không đời nào! Cháu sẽ kết hôn trước.

Đột nhiên tôi muốn được hỏi về tương lai của mình, vì tôi hy vọng sẽ kết hôn vào thời điểm đó. Tôi không có ý định xuất gia. Khi tôi xòe tay ra, ông lão nắm lấy nó và kêu lên:

- Đây là người sẽ xuất gia!

- Nhưng tôi muốn lập gia đình.

- Không cách nào! Chỉ tay của cháu rõ ràng đây. Cháu sẽ xuất gia.

Mặt tôi nóng lên vì tôi không có ý định xuất gia, trở thành một nhà sư. Tôi muốn có vợ.

Thật sự rất lạ. Sau đó, bất cứ khi nào tôi nghĩ đến việc kết hôn, thì trở ngại phát sinh để ngăn chặn tôi. Thậm chí sau khi tôi xuất gia, cô gái mà trước đây tôi thích đã đến tìm tôi tại tu viện, nhưng tôi lại vừa chuyển đến một nơi khác. Nếu cô ấy đến sớm hơn, ai biết được chuyện gì sẽ xảy ra...

Thiền sư Ajaan Mahā Boowa

Thiền sư Ajaan Mahā Boowa

Lớn lên, tôi cũng không có mong muốn trở thành một nhà sư. Phải mất một thời gian tôi mới chú tâm vào đó. Năm 20 tuổi, tôi bị bệnh nặng, đến nỗi cha mẹ tôi phải luôn túc trực bên cạnh giường. Các triệu chứng của tôi rất nghiêm trọng. Đồng thời, quyết định về việc có nên xuất gia hay không đè nặng lên tâm trí tôi. Tôi cảm thấy thần chết đang đến gần. Toàn bộ cuộc sống của tôi dường như đang bấp bênh.

Cha mẹ tôi lo lắng ngồi bên cạnh giường, không dám mở lời. Bình thường mẹ là người hay nói, giờ cũng chỉ biết ngồi khóc. Cuối cùng, cha tôi cũng không cầm được nước mắt. Cả hai đều nghĩ rằng tôi sẽ chết vào đêm đó. Thấy cha mẹ khóc trong tuyệt vọng, tôi đã thực hiện lời nguyện long trọng rằng nếu khỏi bệnh, tôi sẽ vì họ mà đi xuất gia. Như thể để đáp ứng lại với quyết tâm mãnh liệt của tôi, các triệu chứng của bệnh từ từ giảm, đến sáng hôm sau thì hoàn toàn biến mất. Thay vì chết vào đêm đó như mọi người lo sợ, tôi đã hồi phục hoàn toàn.

Nhưng sau khi hồi phục, cường độ quyết tâm xuất gia của tôi suy yếu. Lương tâm luôn nhắc nhở tôi về lời hứa xuất gia mà tôi đã long trọng thệ nguyện, vậy tại sao tôi lại trì hoãn? Nhiều tháng ngày không thể quyết định đã trôi qua, dù tôi luôn ý thức về thất bại của mình trong việc thực hiện lời thệ nguyện.

Tại sao tôi vẫn chưa xuất gia? Tôi biết tôi không có lựa chọn nào khác ngoài việc thực hiện lời hứa. Tôi phải tôn trọng lời hứa với thần chết: được sống nhưng phải xuất gia. Tôi biết không thể tránh né việc đó. Tôi không hề cố gắng tránh né, nhưng tôi cần chất xúc tác. Trong một cuộc trao đổi thẳng thắn với mẹ, tôi đã có sự tác động. Cả mẹ và cha tôi đều mong tôi xuất gia. Cuối cùng, những giọt nước mắt của họ buộc tôi phải quyết định. Một quyết định đánh dấu ngã rẽ cuộc đời tôi.

Cha quá muốn tôi xuất gia đến nỗi ông bắt đầu khóc. Tôi đã giật cả mình khi chứng kiến việc đó. Vì nước mắt cha không dành cho những vấn đề nhỏ. Tôi đã suy nghĩ về những giọt nước mắt của cha suốt ba ngày trước khi đi đến quyết định cuối cùng. Cuối ngày thứ ba, tôi đến báo với mẹ là tôi sẽ xuất gia, với điều kiện là tôi được quyền cởi bỏ y áo bất cứ khi nào tôi muốn. Tôi khẳng định rõ là tôi sẽ không xuất gia nếu tôi bị cấm hoàn tục.

Mẹ tôi là người thông minh. Bà nói nếu tôi muốn hoàn tục ngay sau buổi lễ xuất gia, trước mặt tất cả mọi người tham dự, bà cũng sẽ không phản đối. Chỉ cần một lần nhìn thấy tôi trong tấm y vàng là bà đã hài lòng. Bà chỉ mong chờ có thế. Dĩ nhiên, có ai điên rồ đến độ cởi bỏ y áo ngay trước sự chứng kiến của cả làng. Mẹ tôi đã dễ dàng lừa được tôi.

Sau khi xuất gia, tôi bắt đầu đọc về cuộc đời của Đức Phật, lòng tôi nảy sinh niềm tin mãnh liệt nơi Ngài. Tôi rất xúc động trước sự đấu tranh để đạt được giác ngộ của Đức Phật, đến nỗi nước mắt lăn dài trên má tôi. Quán tưởng về những thành tựu của Đức Phật khiến tôi thực lòng muốn được giải thoát khỏi đau khổ. Tôi quyết định nghiên cứu giáo lý của Đức Phật một cách nghiêm túc để có thể áp dụng chúng. Tôi long trọng thề nguyện sẽ hoàn thành cấp ba2 chương trình Pàli để thực hiện mục đích đó. Sau đó, tôi dự định sẽ hướng tới pháp hành mà không hề muốn nghiên cứu giáo lý sâu hơn, hay thi để lên cấp bậc cao hơn.

Khi đến Chiang Mai dự khóa thi, tôi tình cờ được biết Trưởng lão Ajaan Mun cũng đã đến wat Chedi Luang ở Chiang Mai vào thời điểm đó. Biết được tin đó, tôi tràn ngập niềm vui. Sáng hôm sau, khi đi khất thực trở về, tôi được biết ngài cũng đi khất thực và sẽ trở về trên cùng một cung đường. Điều này càng khiến tôi thêm háo hức được gặp ngài. Dầu không được đối mặt, chỉ được thoáng nhìn ngài, tôi cũng sẽ rất hoan hỷ.

Sáng hôm sau, trước khi Trưởng lão Ajaan Mun đi khất thực, tôi vội vã đi khất thực sớm hơn, rồi trở về khu lưu trú của mình. Từ nơi đó, tôi luôn dõi mắt theo con đường mà ngài sẽ trở về. Chẳng lâu sau tôi đã nhìn thấy ngài đang đi tới. Khoảnh khắc tôi nhìn thấy ngài, một cảm giác của niềm tin tuyệt đối tràn ngập trong tôi. Tôi có cảm giác đó vì tôi nghĩ rằng mình đã nhìn thấy một vị A-la-hán, thật không lãng phí một kiếp con người. Dù không ai nói với tôi rằng ngài là một A-la-hán, nhưng tôi hoàn toàn bị thuyết phục khi nhìn thấy ngài. Ngay lúc ấy, một cảm giác phấn khích khó diễn tả, đột nhiên phát khởi, khiến tôi muốn nổi da gà.

Khi đã hoàn tất các kỳ thi chương trình học Pāli, tôi trở về Bangkok với ý định tìm nơi yên tịnh để thực hành thiền định theo như ý nguyện của mình. Nhưng khi về đến Bangkok, sư phụ của tôi khăng khăng buộc tôi trụ lại chùa. Sư phụ rất muốn tôi tiếp tục chương trình học kinh điển Pāli. Tôi tìm cách thối thác vì tôi cảm thấy cần thực hiện ý nguyện của mình. Tôi đã thề trong mọi hoàn cảnh sẽ không học tiếp hay tham dự bất cứ kỳ thi Pāli cao cấp tiếp theo.

Tánh tôi đề cao sự trung thực. Một khi đã thệ nguyện điều gì, tôi quyết thực hiện điều đó. Ngay cả mạng sống, tôi cũng không coi trọng bằng lời thệ nguyện. Vì vậy, tôi quyết tìm cách thoát khỏi chùa để chuyên tâm hành thiền. May mắn thay, sư phụ tôi được mời đi hoằng pháp xa, thế là tôi có cơ hội rời khỏi Bangkok. Nếu không tôi khó ra đi vì tôi cảm thấy mang nặng ơn thầy.

------------------------

1 Theo lời giới thiệu trong Tuệ phát triển Định, dịch giả Minh Hạnh, Diệu Hạnh.

2 Có 9 cấp bậc, khi xong cấp 3, vị sư sẽ được có danh xưng Maha.

Tin cùng chuyên mục

Tin mới

Ảnh: Phùng Anh Quốc

Đức Phật dạy lìa xan tham

NSGN - Chữ “xan tham” là cách dịch của Thầy Minh Châu, với chữ xan là keo kiệt, và tham là tham muốn. Cả hai chữ xan và tham đều có nghĩa gần nhau, đều là chấp có cái gì là “ta” và “của ta” và “muốn gì cho ta”.

Thông tin hàng ngày